Γεωπολιτικές συνέπειες της στρατηγικής αλλαγής καθεστώτος στο Ιράν

Η μακρόχρονη αμερικανική επιδίωξη για αλλαγή καθεστώτος στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν δεν αποτελεί απλώς απόρροια ιδεολογικών ή ηθικών αξιών περί «ελευθερίας» και «δημοκρατίας». Αντίθετα, είναι βαθιά ενταγμένη στο γεωστρατηγικό δόγμα των ΗΠΑ για έλεγχο της Μέσης Ανατολής, της παγκόσμιας ενεργειακής ροής και της αποτροπής της εμφάνισης ανεξάρτητων, περιφερειακών δυνάμεων.

---

Του Βασίλη Αλφειώτη

Η μακρόχρονη αμερικανική επιδίωξη για αλλαγή καθεστώτος στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν δεν αποτελεί απλώς απόρροια ιδεολογικών ή ηθικών αξιών περί «ελευθερίας» και «δημοκρατίας». Αντίθετα, είναι βαθιά ενταγμένη στο γεωστρατηγικό δόγμα των ΗΠΑ για έλεγχο της Μέσης Ανατολής, της παγκόσμιας ενεργειακής ροής και της αποτροπής της εμφάνισης ανεξάρτητων, περιφερειακών δυνάμεων.

1. Αποσταθεροποίηση του Περσικού Κόλπου

Η τρέχουσα στρατιωτική σύγκρουση ΗΠΑ–Ιράν απειλεί να οδηγήσει σε κατάρρευση την ευρύτερη ασφάλεια στον Περσικό Κόλπο. Εάν το Ιράν επιλέξει να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ — από όπου διέρχεται περίπου το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου — θα πρόκειται για μια ενεργειακή κρίση παγκόσμιας εμβέλειας, με άμεσο αντίκτυπο στις τιμές και στην εφοδιαστική αλυσίδα.

2. Ενίσχυση του αντι-αμερικανικού άξονα (Ιράν–Ρωσία–Κίνα)

Η πίεση προς το Ιράν ωθεί τη χώρα ακόμα πιο κοντά σε Μόσχα και Πεκίνο. Ήδη υπάρχουν ενδείξεις για:

• Συντονισμό πληροφοριών και αντι-κατασκοπείας

• Μελλοντική προμήθεια ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων

• Διπλωματική στήριξη από την Κίνα στον ΟΗΕ

Η δημιουργία ενός ευρασιατικού μετώπου απέναντι στη δυτική κυριαρχία καθίσταται πλέον χειροπιαστή πραγματικότητα.

3. Επανασχεδιασμός του παγκόσμιου ενεργειακού χάρτη

Σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης, χώρες όπως η Ινδία, η Κίνα και η Ευρώπη θα αναγκαστούν να διαφοροποιήσουν τις πηγές προμήθειας ενέργειας, ενδεχομένως επαναπροσεγγίζοντας το Ιράν ή ενισχύοντας τον ρόλο του Κατάρ, της Ρωσίας και της Βενεζουέλας.

4. Κίνδυνος γενικευμένου πολέμου στη Μέση Ανατολή

Η εμπλοκή του Ιράν σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ μπορεί να προκαλέσει:

• Ενεργοποίηση συμμάχων του Ιράν (Χεζμπολάχ, Χούθι, PMU)

• Πιθανές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις σε Ιράκ, Συρία και Κατάρ

• Κύμα προσφύγων που θα ξεπεράσει το συριακό προηγούμενο

5. Διακινδύνευση της πολυμέρειας και των διεθνών θεσμών

Η μονομερής δράση των ΗΠΑ ενάντια σε πυρηνικές εγκαταστάσεις υπό την επίβλεψη του ΔΟΑΕ, χωρίς έγκριση του ΟΗΕ, αποδυναμώνει σοβαρά τη νομιμότητα του διεθνούς δικαίου και επιβεβαιώνει την επιστροφή στο δόγμα της «ισχύος έναντι του διαλόγου».

6. Εσωτερική φθορά της Δύσης

Η στρατηγική αλλαγής καθεστώτος ενδέχεται να αποδειχθεί δίκοπο μαχαίρι για τις ΗΠΑ:

• Το ενδεχόμενο πολέμου μπορεί να προκαλέσει κοινωνική αναταραχή εντός ΗΠΑ

• Η Ε.Ε. βρίσκεται εκτεθειμένη γεωοικονομικά, χωρίς να έχει τη βούληση ή τα μέσα να επιβάλει αποκλιμάκωση

---