Ένα «Zoom» στην Αφρική – Από την «βοήθεια» στην εκμετάλλευση; Τι κρύβεται πίσω από τη σύνοδο κορυφής του Τραμπ με πέντε Αφρικανούς ηγέτες

Πηγή: Xinhua | Επιμέλεια: huaxia | 13 Ιουλίου 2025, 01:33

ΝΑΪΡΟΜΠΙ, 12 Ιουλίου (Xinhua) – Από την Τετάρτη έως την Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ φιλοξένησε στην Ουάσιγκτον σύνοδο κορυφής με τους προέδρους πέντε αφρικανικών χωρών — Γκαμπόν, Γουινέα-Μπισάου, Λιβερίας, Μαυριτανίας και Σενεγάλης — για συνομιλίες σχετικά με το εμπόριο, τις επενδύσεις και την ασφάλεια.

Παρατηρητές σημείωσαν ότι, καθώς όλες οι παραπάνω χώρες αντιμετωπίζουν δασμό 10 % στις εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ, η κυβέρνηση Τραμπ επιδίωξε να τις πιέσει με σκληρούς όρους, ενώ οι Αφρικανοί ηγέτες πιθανότατα ελπίζουν να διαπραγματευθούν ευνοϊκότερους όρους εμπορίου.

Εκτός από τον περιορισμό του χρόνου ομιλίας τους και τον χλευασμό της αγγλικής προφοράς του προέδρου της Λιβερίας, ο Τραμπ φέρεται να πίεσε τους ηγέτες να δεχθούν παράνομους μετανάστες που απελαύνει η Ουάσιγκτον. Αναλυτές εκτιμούν επίσης ότι η συνάντηση ήταν υπολογισμένη κίνηση, καθώς η κυβέρνηση επιδιώκει μεγαλύτερη πρόσβαση στους ορυκτούς πόρους της Αφρικής για να στηρίξει την ατζέντα βιομηχανικής ανάπτυξης των ΗΠΑ.

Κατά τις συνομιλίες της Τετάρτης, ο Τραμπ ανακοίνωσε μεταστροφή της αμερικανικής πολιτικής προς την Αφρική «από τη βοήθεια στο εμπόριο», ισχυριζόμενος ότι «μακροπρόθεσμα αυτό θα είναι πολύ αποτελεσματικότερο, βιώσιμο και επωφελές από οτιδήποτε άλλο θα μπορούσαμε να κάνουμε μαζί».

Ωστόσο, πίσω από αυτήν τη ρητορική, πολλοί παρατηρητές διακρίνουν συντονισμένη προσπάθεια εξασφάλισης πρόσβασης της Ουάσιγκτον στους κρίσιμους ορυκτούς πόρους της ηπείρου.

«Ο Τραμπ έχει πλέον συνειδητοποιήσει ότι το να αγνοεί την Αφρική, με τους τεράστιους ορυκτούς και ενεργειακούς της πόρους, ήταν σοβαρό στρατηγικό λάθος», δήλωσε ο Cheikh Tidiane Ndiaye, πρώην αρχισυντάκτης του Πρακτορείου Ειδήσεων της Σενεγάλης.

Σύμφωνα με αναφορές, η Γκαμπόν διαθέτει περίπου το ένα τέταρτο των παγκόσμιων αποθεμάτων μαγγανίου, η Σενεγάλη άφθονα κοιτάσματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και χρυσού, ενώ η Μαυριτανία σημαντικά αποθέματα ουρανίου.

Σε άρθρο με τίτλο «Η αφρικανική σύνοδος του Τραμπ ήταν μάθημα σύγχρονου αποικιοκρατικού θεάτρου», το Al Jazeera έγραψε ότι η συνάντηση αποκάλυψε τον πραγματικό της χαρακτήρα: «Η Αφρική παρουσιάστηκε όχι ως ήπειρος κυρίαρχων εθνών, αλλά ως πλούσια έκταση πόρων… Δεν ήταν διάλογος, μα επίδειξη κυριαρχίας: μια σκηνοθετημένη παραγωγή στην οποία ο Τραμπ έγραψε το σενάριο και οι Αφρικανοί αρχηγοί κρατών αποτέλεσαν δευτερεύοντες ρόλους».

ΕΠΙΒΟΛΗ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΑΠΕΛΑΘΕΝΤΩΝ

Ένας ακόμη βασικός στόχος της συνόδου, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν να πιεστούν οι Αφρικανοί ηγέτες να δεχτούν μετανάστες που απελαύνονται από τις ΗΠΑ.

Από τον Ιανουάριο, η κυβέρνηση Τραμπ έχει εντείνει την εκστρατεία απελάσεων, επιδιώκοντας ακόμη και τη μεταφορά μεταναστών σε τρίτες χώρες όταν οι χώρες προέλευσής τους αρνούνται ή καθυστερούν την επανεισδοχή τους.

Την Πέμπτη, η Νιγηρία εξέφρασε κατηγορηματικά την αντίθεσή της στην αποδοχή απελαθέντων, κάποιοι εκ των οποίων απολύονται κατευθείαν από φυλακές των ΗΠΑ.

«Οι ΗΠΑ ασκούν σημαντική πίεση σε αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Νιγηρίας», δήλωσε ο ΥΠΕΞ Yusuf Tuggar, υπογραμμίζοντας ότι μια χώρα 200 εκατομμυρίων δεν μπορεί να φιλοξενήσει απελαθέντες, ιδίως όσους έχουν ποινικό παρελθόν.

ΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ

Κατά τη συνάντηση, μετά την ομιλία του προέδρου της Λιβερίας Τζόζεφ Boakai, ο Τραμπ είπε ότι εξεπλάγη από τα «όμορφα αγγλικά» του και ρώτησε «πού τα έμαθε», «μήπως στη Λιβερία;». Το σχόλιο θεωρήθηκε ευρέως προσβλητικό στη Λιβερία — χώρα που ιδρύθηκε από απελευθερωμένους Αμερικανούς σκλάβους και της οποίας επίσημη γλώσσα είναι τα Αγγλικά — αλλά και σε άλλα αφρικανικά κράτη.

Κριτικοί στα κοινωνικά δίκτυα επισήμαναν ότι το περιστατικό αντανακλά μια δυτική τάση υποτίμησης της αφρικανικής εκπαίδευσης και προσκόλλησης σε στερεότυπα «εξάρτησης από βοήθεια» ή «εξωτισμού».

Επιπλέον, ο Τραμπ εμφανίστηκε εμφανώς ανυπόμονος κατά την ομιλία του προέδρου της Μαυριτανίας Mohamed Ould Cheikh El Ghazouani, φτάνοντας στο σημείο να του κάνει νόημα να ολοκληρώσει.

Η ομαδική φωτογραφία στον Λευκό Οίκο κυκλοφόρησε ευρέως: οι πέντε Αφρικανοί ηγέτες στέκονται όρθιοι, ενώ ο Τραμπ κάθεται στο γραφείο του.

Ο Foday Massaquio, πρόεδρος της λιβεριανής αντιπολίτευσης, χαρακτήρισε τα σχόλια του Τραμπ «ασεβή» και τόνισε ότι το περιστατικό αποδεικνύει πως «η Δύση δεν μας παίρνει στα σοβαρά ως Αφρικανούς».

---