Η Αφρική στο επίκεντρο: Το νέο γεωπολιτικό 'Ελντοράντο'

May 07, 2025

Καθώς ο κόσμος μετατοπίζεται από μια μονοπολική σε μια πολυπολική τάξη πραγμάτων, η Αφρική αναδεικνύεται σε στρατηγικό κέντρο επιρροής, πόρων και ανταγωνισμού. Η ήπειρος που για δεκαετίες αντιμετωπιζόταν ως “περιφέρεια”, μετατρέπεται πλέον στο επίκεντρο γεωπολιτικού ενδιαφέροντος από τις μεγάλες και μεσαίες δυνάμεις του πλανήτη.

Του Συντακτικού Οργανισμού | Geopolitics-News.gr

Η Αφρική διαθέτει: το 90% των παγκόσμιων αποθεμάτων πλατίνας και κοβαλτίου, το 50% των αποθεμάτων λιθίου και μαγγανίου, πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου (Νιγηρία, Ανγκόλα, Λιβύη), και ανεκμετάλλευτους φυσικούς πόρους από τη Σαχάρα μέχρι τη Μαδαγασκάρη.

Σε μια εποχή ενεργειακής μετάβασης και παγκόσμιας ανάγκης για «πράσινα» μέταλλα, η Αφρική δεν είναι πια απλώς προμηθευτής — είναι κρίσιμος κόμβος στρατηγικών αλυσίδων εφοδιασμού.

Η Κίνα διατηρεί ισχυρή παρουσία με επενδύσεις σε ορυχεία και υποδομές, συμφωνίες ανταλλαγής πρώτων υλών με έργα, και επιρροή μέσω πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και τεχνολογικών κέντρων. Έχει εδραιώσει τον έλεγχο στρατηγικών ορυχείων σε χώρες όπως το Κονγκό, η Ζάμπια και η Τανζανία.

Οι ΗΠΑ προσπαθούν να ανακτήσουν επιρροή μέσω AFRICOM και νέων οικονομικών πρωτοβουλιών. Η Γαλλία υποχωρεί ραγδαία μετά από πραξικοπήματα σε Μάλι, Νίγηρα και Μπουρκίνα Φάσο, με τη θέση της να καταλαμβάνεται από τη Ρωσία και την Τουρκία.

Η Μόσχα ενισχύει την παρουσία της μέσω Wagner, συμφωνιών ασφάλειας και εξαγωγής όπλων και τεχνολογίας. Η στρατηγική της βασίζεται σε αντι-δυτική ρητορική και ρεαλιστική διπλωματία.

Η γεωπολιτική επένδυση στην Αφρική συνοδεύεται από αυξανόμενη αστάθεια. Ο εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν έχει προκαλέσει μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις στην ήπειρο, ενώ στο ανατολικό Κονγκό η επανεμφάνιση ενόπλων ομάδων και η εμπλοκή γειτονικών χωρών όπως η Ρουάντα δημιουργούν κλίμα περιφερειακής αποσταθεροποίησης.

Η Αφρική μετατρέπεται σε θέατρο proxy συγκρούσεων, όπου οι μεγάλες δυνάμεις προωθούν τους στρατηγικούς τους στόχους μέσω υποκατάστατων και περιφερειακών δρώντων.

Παράλληλα, περιφερειακοί παίκτες όπως η Τουρκία, τα ΗΑΕ, η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ διεκδικούν χώρο, επενδύοντας σε βάσεις, γεωργία, logistics, και στρατηγικές συμμαχίες.

Η Αφρική δεν είναι πια “ο φτωχός συγγενής” του παγκόσμιου συστήματος. Είναι ο νέος γεωπολιτικός “Ελντοράντο”: πηγή πλούτου, σύγκρουσης και επιρροής.

Η τύχη της θα καθορίσει την παγκόσμια οικονομία, τις νέες συμμαχίες και το ποιος θα έχει πρόσβαση στους πόρους του 21ου αιώνα. Το ερώτημα είναι: θα επωφεληθούν οι ίδιοι οι Αφρικανοί — ή θα ξαναγραφεί η ιστορία με άλλους αποικιοκράτες;

Ανάλυση από την ομάδα του Geopolitics-News.gr

Εγγραφή στο στρατηγικό μας newsletter: geopolitics-news.gr/newsletter