Η Ανατολική Μεσόγειος ως νέα ζώνη έντασης

Η Ανατολική Μεσόγειος μετατρέπεται με ταχείς ρυθμούς σε μία από τις πιο ρευστές και επικίνδυνες γεωστρατηγικές περιοχές στον κόσμο. Όχι μόνο γιατί συγκεντρώνει ενεργειακά κοιτάσματα, θαλάσσιες διαδρομές και στρατιωτικές βάσεις, αλλά γιατί αποτελεί τομή συμφερόντων τριών γεωπολιτικών τόξων: Βαλκάνια–Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική.

---

Του Συντακτικού Οργανισμού | Geopolitics-News.gr

Η Ανατολική Μεσόγειος μετατρέπεται με ταχείς ρυθμούς σε μία από τις πιο ρευστές και επικίνδυνες γεωστρατηγικές περιοχές στον κόσμο. Όχι μόνο γιατί συγκεντρώνει ενεργειακά κοιτάσματα, θαλάσσιες διαδρομές και στρατιωτικές βάσεις, αλλά γιατί αποτελεί τομή συμφερόντων τριών γεωπολιτικών τόξων: Βαλκάνια–Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική.

Η Τουρκία επιχειρεί στρατηγική αναθεώρηση με στόχο να αναδειχθεί σε ηγεμονική δύναμη της περιοχής. Μέσω του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», προβάλλει αξιώσεις σε θαλάσσιες ζώνες, αμφισβητεί την ελληνική υφαλοκρηπίδα και ενισχύει τη στρατιωτική της παρουσία σε Λιβύη, Συρία και Κύπρο.

---

Η Ελλάδα επιδιώκει σταθερότητα μέσω συμμαχιών, προωθώντας την οριοθέτηση ΑΟΖ (με Αίγυπτο και Ιταλία), εμβαθύνοντας τη στρατηγική σχέση με ΗΠΑ, Γαλλία και Ισραήλ, και ενισχύοντας την αποτρεπτική της ισχύ με εξοπλισμούς και διπλωματία.

Η Αίγυπτος του Σίσι μετατρέπεται σε παίκτη-σταθεροποιητή με στρατηγικά ανοίγματα προς Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ και ΕΕ, ενώ διατηρεί ισχυρή επιρροή στη Λιβύη και φιλοδοξεί να γίνει ενεργειακός κόμβος.

Το Ισραήλ αντιμετωπίζει αστάθεια από Γάζα–Λίβανο αλλά βλέπει την Ανατολική Μεσόγειο ως κρίσιμο μέτωπο ασφαλείας και ενέργειας, μέσω του EastMed Forum, των αγωγών και της ναυτικής παρουσίας.

Η ανακάλυψη υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου (Λεβιάθαν, Ζορ, Αφροδίτη) έχει αναδείξει την περιοχή ως νέο ενεργειακό κέντρο, με ανταγωνισμούς για οριοθέτηση ΑΟΖ και ελέγχου των πόρων. Η απουσία συμφωνιών (π.χ. Τουρκία–Κύπρος) επιδεινώνει τις εντάσεις.

Η ανάπτυξη ναυτικών δυνάμεων, στρατιωτικών βάσεων (Σούδα, Αλεξανδρούπολη, Tartus, Μισράτα) και οι κοινές ασκήσεις (ΗΠΑ–Ελλάδα–Ισραήλ–Κύπρος) μετατρέπουν τη Μεσόγειο σε στρατιωτικό σκάκι.

Η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί κρίσιμο πέρασμα μεταναστευτικών ροών από την Αφρική και την Ασία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για ασφάλεια, πολιτική πίεση και εργαλειοποίηση ανθρώπινων πληθυσμών.

Παρά τις πρωτοβουλίες συνεργασίας (EastMed Gas Forum, τριμερή σχήματα Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ/Αιγύπτου), οι δομικές αντιθέσεις παραμένουν: Τουρκία vs Κύπρος-Ελλάδα-Ισραήλ, Ρωσία vs ΝΑΤΟ στη Συρία και στη ναυτική παρουσία, ΗΠΑ vs Ρωσία–Ιράν σε επίπεδο επιρροής.

Η επιχειρησιακή συνύπαρξη πολλών αντιμαχόμενων συμφερόντων, σε μικρό γεωγραφικό χώρο, ενισχύει τον κίνδυνο ατυχήματος ή ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης.

Η Ανατολική Μεσόγειος παύει να είναι απλώς «γειτονιά» της Ευρώπης και μετατρέπεται σε πυρήνα γεωπολιτικού ανταγωνισμού.

Όποιος ελέγχει τις θάλασσες, τους ενεργειακούς κόμβους και τις συμμαχίες της περιοχής, ελέγχει και τον στρατηγικό διάδρομο μεταξύ Ευρώπης–Ασίας–Αφρικής.

Το 2025 και τα επόμενα χρόνια θα κρίνουν αν η Ανατολική Μεσόγειος θα είναι ζώνη σταθερότητας ή σπινθήρας σύγκρουσης.

Ανάλυση από την ομάδα του Geopolitics-News.gr

Εγγραφή στο στρατηγικό μας newsletter: geopolitics-news.gr/newsletter

---