Τι σχεδιάζει ο Πρόεδρος Τραμπ; Το πιο κρίσιμο ερώτημα της εποχής
Μετάφραση από τον The Interpreter newsletter, for Times subscribers
Ἀρθρο της Amanda Taub
📌 Η στάση και οι ενέργειες του Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να βασίζονται σε μία βασική αρχή: ο κόσμος είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Όποιος πληρώνει περισσότερα χάνει, όποιος κερδίζει περισσότερα είναι ο νικητής.
📌 Αυτή η θεώρηση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη μεταπολεμική διεθνή τάξη, η οποία βασίζεται στην αρχή του «θετικού αθροίσματος» – ένα σύστημα στο οποίο όλες οι πλευρές μπορούν να επωφεληθούν, ακόμα κι αν οι ωφέλειες δεν είναι ίσες για όλους.
📌 Η προσέγγιση του Τραμπ ήδη διαταράσσει συμμαχίες, αγορές και οικονομίες, απειλώντας παραδοσιακές σχέσεις των ΗΠΑ και μετατρέποντας φίλους σε αντιπάλους.
🔹 Ο κόσμος ως παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος: Η θεώρηση του Τραμπ
✅ 1️⃣ Ρήξη με τη μεταπολεμική παγκόσμια τάξη
Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι ΗΠΑ υπήρξαν ο θεμέλιος λίθος ενός διεθνούς συστήματος που βασίζεται στη συνεργασία, το ελεύθερο εμπόριο και την πολυμερή διπλωματία.
Το όραμα αυτό στηρίζεται στην ιδέα ότι η διεθνής τάξη λειτουργεί ως θετικό άθροισμα – όλοι μπορούν να κερδίσουν μέσω συνεργασίας.
Ο Τραμπ όμως βλέπει τον κόσμο ως μια αρένα ανταγωνισμού όπου ένας κερδίζει και ένας χάνει.
✅ 2️⃣ Μεταστροφή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ
Η εξωτερική πολιτική του Τραμπ δίνει προτεραιότητα στα βραχυπρόθεσμα οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη έναντι της διατήρησης συμμαχιών.
Απομακρύνεται από πολυμερείς θεσμούς όπως το ΝΑΤΟ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, προτιμώντας διμερείς συμφωνίες όπου μπορεί να διαπραγματευτεί πιο επιθετικά.
✅ 3️⃣ Ανάδειξη του οικονομικού εθνικισμού
Ο Τραμπ βλέπει το ελεύθερο εμπόριο ως εργαλείο εκμετάλλευσης και όχι ως μηχανισμό αμοιβαίου οφέλους.
Η εμπορική του πολιτική, από τους δασμούς κατά της Κίνας έως τις πιέσεις προς την Ευρώπη, βασίζεται στη λογική ότι οι ΗΠΑ πρέπει να «νικήσουν» τους οικονομικούς τους εταίρους.
✅ 4️⃣ Στροφή προς αυταρχικά καθεστώτα, απόσταση από φιλελεύθερες δημοκρατίες
Ο Τραμπ έχει δείξει μεγαλύτερη συμπάθεια προς αυταρχικούς ηγέτες όπως ο Πούτιν και ο Κιμ Γιονγκ Ουν, ενώ έχει διαταράξει σχέσεις με δημοκρατικούς συμμάχους όπως η Γερμανία και η Γαλλία.
Αυτό οφείλεται στη θεώρησή του ότι η διεθνής πολιτική δεν αφορά αξίες ή συμμαχίες, αλλά ωμή ισχύ και συναλλαγές.
🔹 Ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες αυτής της στρατηγικής;
📉 Αποδυνάμωση της παγκόσμιας ηγεσίας των ΗΠΑ
Αν οι ΗΠΑ πάψουν να λειτουργούν ως εγγυητής της διεθνούς τάξης, η Κίνα και η Ρωσία θα καλύψουν το κενό.
Η ΕΕ και άλλες δυνάμεις μπορεί να αρχίσουν να χαράσσουν ανεξάρτητες στρατηγικές.
📉 Αύξηση οικονομικής αβεβαιότητας
Οικονομίες που εξαρτώνται από τις ΗΠΑ μπορεί να επηρεαστούν αρνητικά από τις απότομες αλλαγές πολιτικής.
Οι εμπορικοί πόλεμοι μπορεί να μειώσουν την οικονομική ανάπτυξη και να αυξήσουν τον πληθωρισμό.
📉 Αποσταθεροποίηση συμμαχιών
Η απροθυμία των ΗΠΑ να στηρίξουν ιστορικούς συμμάχους μπορεί να οδηγήσει σε αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ και άλλων συμμαχιών.
Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ μπορεί να στραφούν προς εναλλακτικούς γεωπολιτικούς εταίρους.
🚨 Η προσέγγιση του Τραμπ αλλάζει ριζικά τον ρόλο των ΗΠΑ στον κόσμο – αλλά αν αυτή η νέα στρατηγική θα τις κάνει ισχυρότερες ή πιο απομονωμένες, παραμένει ανοιχτό ερώτημα.