Γεωπολιτική Ματιά της Κίνας στην Βαλκανική Χερσονήσο.

Του Geopolitics News | 28η Ιουλίου 2025

Εισαγωγή
Οι κινεζικές πηγές παρέχουν κρίσιμες γνώσεις σχετικά με τη στρατηγική της Κίνας στα Βαλκάνια, τονίζοντας την οικονομική διείσδυση μέσω του BRI¹, την πολιτική συνεργασία και τις απόψεις της Κινέζικης κυβέρνησης σχετικά με τις γεωπολιτικές ανταγωνιστικές σχέσεις. Το ακόλουθο άρθρο ενσωματώνει αυτές τις πηγές για να προσφέρει μια πιο ολοκληρωμένη ματιά στις δυναμικές των Βαλκανίων.

Πολιτικές Επιδιώξεις της Κίνας στα Βαλκάνια

Κύριες Στρατηγικές:

1. Επέκταση του BRI: Η Κίνα προωθεί το BRI στα Βαλκάνια μέσω επενδύσεων σε υποδομές, ενέργεια και τεχνολογία. Σύμφωνα με το Chinese Academy of Social Sciences, οι επενδύσεις του BRI στα Βαλκάνια έχουν ως στόχο τη δημιουργία "οδών μεταφοράς αγαθών" που συνδέουν την Ευρώπη με την Ασία, μειώνοντας την εξάρτηση της Ευρώπης από τις παραδοσιακούς δρόμους μέσω της Ρωσίας.

2. Πολιτική Συνεργασία: Η Κίνα υποστηρίζει την πολυμέρεια και την "ανεξάρτητη επιλογή οδού" από τα βαλκανικά κράτη, όπως φαίνεται από τη Συμφωνία για τη Στρατηγική Εταιρική Σχέση μεταξύ της Κίνας και του Αζερμπαϊτζάν (2024). Αυτή η συμφωνία τονίζει την αμοιβαία υποστήριξη για την κυριαρχία και την αντίθεση στις "ενέργειες που υπονομεύουν την εθνική ακεραιότητα" — μια σαφής αναφορά στην αντίθεση της Κίνας σε δυτικές παρεμβάσεις.

3. Εξισορρόπηση της Δύσης: Η Κίνα παρουσιάζει τον εαυτό της ως έναν "ισορροπητή" στα βαλκανικά κράτη, προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης και διπλωματίας έναντι της ΕΕ/ΗΠΑ. Το Global Times αναφέρει ότι οι επενδύσεις της Κίνας στα Βαλκάνια "δημιουργούν μοχλούς ισχύος για εξαγορές και καινοτομίες υποδομών σε πρωτοφανή κλίμακα," υπονοώντας ότι η Κίνα εκμεταλλεύεται τις κενές θέσεις που δημιουργούνται από την αδράνεια της ΕΕ.

Κινεζικές Επενδύσεις στα Βαλκάνια: Δεδομένα και Παραδείγματα

1. Σιδηροδρομική Γραμμή Βελιγραδίου-Βουδαπέστης: Χρηματοδοτούμενο από το BRI, αυτό το έργο αξίας €2.89 δισ. αποτελεί κεντρικό άξονα για τις μεταφορές της Κίνας στην Ευρώπη. Το Xinhua τονίζει ότι η γραμμή "αναβαθμίζει την ταχύτητα από 50 km/h σε 200 km/h," συμβάλλοντας στην οικονομική ολοκλήρωση της Κίνας με την Κεντρική Ευρώπη.

2. Λιμένας του Πειραιά: Η COSCO της Κίνας κατέχει το 67% του λιμένα, καθιστώντας τον το μεγαλύτερο λιμένα της Ευρώπης. Το Chinese Academy of Social Sciences παρατηρεί ότι ο λιμένας "δημιουργεί άμεσες θέσεις εργασίας 4.300" και συνεισφέρει 14 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της Ελλάδας, ενισχύοντας τον ρόλο της Κίνας ως οικονομικού εταίρου.

3. Γέφυρα Pelješac στην Κροατία: Η κινεζική εταιρεία κατασκευών CRBC έχτισε αυτή τη γέφυρα 2.440 μέτρων, η οποία αναφέρεται από το Global Times ως παράδειγμα "υψηλής ποιότητας υποδομών που χτίζονται με χρηματοδότηση και πρότυπα της ΕΕ" — μια προσπάθεια να εμφανιστεί η Κίνα ως αξιόπιστος εταίρος.

Κινεζική Αντίθεση στις Δυνάμεις της Δύσης

1. Κριτική στις Δασμολογικές Απειλές των ΗΠΑ: Το Xinhua κατηγορεί τις "απρόβλεπτες πολιτικές" των ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι οι δασμοί "υπονομεύουν τις διατλαντικές οικονομικές σχέσεις." Ο πολιτικός αναλυτής Adnan Huskic σημειώνει ότι η απομάκρυνση των ΗΠΑ από την Ευρώπη "αφήνει τα βαλκανικά κράτη ευάλωτα σε παγκόσμιους κραδασμούς," με την Κίνα να εκμεταλλεύεται αυτό το κενό μέσω οικονομικών προσφορών.

2. Αντίθεση στην Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Εξάρτηση: Η Κίνα επικρίνει την ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία, προωθώντας εναλλακτικές πηγές LNG. Το Chinese Academy of Social Sciences αναφέρει ότι η Κίνα "προσφέρει ευέλικτες τιμές και μακροπρόθεσμες συμβάσεις" για να ανταγωνιστεί τη ρωσική ενέργεια, μια στρατηγική που εναρμονίζεται με τους στόχους της Κίνας για την αποδυνάμωση της ρωσικής επιρροής στην Ευρώπη.

3. Υποστήριξη της Διπλωματίας χωρίς Όρους: Η Κίνα υποστηρίζει τις κυβερνήσεις των Βαλκανίων μέσω βοήθειας "χωρίς όρους," όπως έκανε με την κατασκευή νοσοκομείων στο Αφγανιστάν (παρά τις ανησυχίες για τρομοκρατία). Το Ministry of Foreign Affairs of China τονίζει ότι αυτή η προσέγγιση "κερδίζει εμπιστοσύνη" σε σχέση με τη "χρηματοδότηση με όρους" της Δύσης.

Κινεζική Προβολή Ισχύος στα Βαλκάνια

1. Επενδύσεις σε Ενέργεια: Η Κίνα έχει αυξήσει τις επενδύσεις της σε βαλκανικά ενεργειακά έργα, συμπεριλαμβανομένων υδροηλεκτρικών σταθμών στη Σερβία και αιολικών πάρκων στην Ελλάδα. Το Global Times αναφέρει ότι αυτές οι επενδύσεις "ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης," αν και ο αντίλογος υποστηρίζει ότι αυξάνουν την εξάρτηση της Ευρώπης από την Κίνα.

2. Ψηφιακό Συντονισμό: Η Κίνα προωθεί συνεργασία 5G και τεχνητής νοημοσύνης στα Βαλκάνια, με την Huawei να αναλαμβάνει έργα στη Σερβία και την Ουγγαρία. Το Chinese Academy of Social Sciences τονίζει ότι η Κίνα "εκμεταλλεύεται τις κενές θέσεις της ΕΕ στην τεχνολογική καινοτομία," δημιουργώντας εταιρικές σχέσεις που υπονομεύουν τις ρυθμιστικές προσπάθειες της Δύσης.

3. Πολιτιστικές Ανταλλαγές: Η Κίνα χρηματοδοτεί ινστιτούτα γλωσσών και πολιτιστικών κέντρων στα Βαλκάνια, όπως το ινστιτούτο Confucius στο Βελιγράδι. Το Ministry of Foreign Affairs of China περιγράφει αυτές τις πρωτοβουλίες ως "λαϊκή διπλωματία," που στοχεύει στην οικοδόμηση μακροπρόθεσμης υποστήριξης.

Συμπέρασμα: Η Κινεζική Ματιά στα Βαλκάνια

Οι κινεζικές πηγές υπογραμμίζουν μια στρατηγική που συνδυάζει οικονομική διείσδυση, πολιτική συνεργασία και ιδεολογική αντίθεση στη Δύση. Οι κύριες διαπιστώσεις περιλαμβάνουν:

1. BRI ως Μοχλό: Η Κίνα χρησιμοποιεί το BRI για την απόκτηση γεωπολιτικής πρόσβασης, υπονομεύοντας την ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης.

2. Πολυμέρειες ως Συνθήμα: Η Κίνα υποστηρίζει την πολυμέρεια για να αντισταθμίσει τη δύναμη των ΗΠΑ/ΕΕ, παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως εναλλακτική λύση στις "μονομέρειες" της Δύσης.

3. Στρατηγική Υπομονή: Η Κίνα αποφεύγει τις υψηλού ρίσκου στρατιωτικές ή πολιτικές παρεμβάσεις, προτιμώντας αντί αυτών μακροπρόθεσμες οικονομικές εταιρικές σχέσεις.

Η σταθερότητα των Βαλκανίων εξαρτάται από την ικανότητα της Δύσης να ανταγωνιστεί την οικονομική διείσδυση της Κίνας, να επιταχύνει τις διαδικασίες ένταξης στην ΕΕ και να αντιμετωπίσει τις ρωσο-κινεζικές επιχειρήσεις. Καθώς η γεωπολιτική αναδιατάσσεται, τα Βαλκάνια παραμένουν ένας από τους πιο κρίσιμους τομείς για την αντιπαράθεση των ηγεμονιών.

Πηγές: Συμβούλιο Σχέσεων Εξωτερικού (CFR), Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), Ινστιτούτο Carnegie για την Ειρήνη, Στοιχεία Παγκόσμιας Τράπεζας, Κινεζικό Υπουργείο Εξωτερικών, Xinhua, Global Times, Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών.

1. BRI σημαίνει Belt and Road Initiative (Πρωτοβουλία "Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος"). Πρόκειται για ένα μαζικό παγκόσμιο πρόγραμμα υποδομής και οικονομικής συνεργασίας που ξεκίνησε από την Κίνα το 2013.

---