Ινδία–Πακιστάν: Επιστροφή στην Άβυσσο και οι Διεθνείς Επιπτώσεις της Συγκρουσιακής Συμβίωσης

Εισαγωγή Οι τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή του Κασμίρ, με αιματηρές επιθέσεις, σκληρές δηλώσεις και αποσταθεροποιητικές κινήσεις, επιβεβαιώνουν πως η σχέση Ινδίας–Πακιστάν εισέρχεται σε νέα φάση έντασης. Πέρα από τις διμερείς συνέπειες, η αναζωπύρωση των εχθροπραξιών και της στρατηγικής αντιπαράθεσης έχει άμεσες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στη σταθερότητα της Νότιας Ασίας και στην παγκόσμια γεωπολιτική αρχιτεκτονική.

1. Η Επαναφορά του Κασμίρ ως Πυρήνα Σύγκρουσης Η επίθεση στο Pahalgam και η σκληρή ρητορική από πλευράς της ινδικής κυβέρνησης ανέδειξαν εκ νέου το Κασμίρ ως πεδίο συγκρουσιακής διεκδίκησης. Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι τόνισε πως οι υπεύθυνοι «θα καταδιωχθούν μέχρι τα πέρατα της γης», ενώ η απάντηση περιελάμβανε όχι μόνο στρατιωτικά μέτρα αλλά και ακύρωση της Συνθήκης του Ίνδους, απελάσεις διπλωματών και αναστολή του εμπορίου.

2. Πακιστανική Αντίδραση: Επιστροφή στη Ρητορική Πολέμου Το Ισλαμαμπάντ απάντησε με αναστολή των διμερών συμφωνιών, κλείσιμο συνόρων, απέλαση Ινδών διπλωματών και δήλωση ότι οποιαδήποτε απόπειρα εκτροπής των υδάτων του Ίνδους θα θεωρηθεί πράξη πολέμου. Οι δηλώσεις του Αρχηγού του Πακιστανικού Στρατού, Ασίμ Μουνίρ, ενίσχυσαν την αίσθηση στρατιωτικής ετοιμότητας.

3. Η Στρατηγική Αποτροπής της Ινδίας Μετά το προηγούμενο του Balakot το 2019, η Ινδία επιλέγει δόγμα ενεργής αποτροπής: μονομερείς στρατιωτικές ενέργειες, καταστολή τρομοκρατικών θυλάκων και προληπτικά πλήγματα. Η στρατηγική αυτή στοχεύει τόσο στην εξωτερική ασφάλεια όσο και στην εσωτερική πολιτική σταθερότητα, ενόψει εκλογών.

4. Ο Ίνδους ως Γεωπολιτικό Όπλο Η Συνθήκη του Ίνδους (1960) υπήρξε σπάνιο παράδειγμα ειρηνικής συνεργασίας εν μέσω αντιπαλότητας. Η αναστολή της συνιστά όχι απλώς περιβαλλοντική και υδροπολιτική κρίση, αλλά και κατάρρευση θεσμικών ασφαλιστικών δικλίδων.

5. Διεθνής Αντίκτυπος: Από BRICS έως SCO Η ένταση Ινδίας–Πακιστάν προκαλεί αναταράξεις και στους πολυμερείς οργανισμούς όπου συμμετέχουν αμφότερες οι χώρες. Το SCO (Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης) και οι BRICS κινδυνεύουν να μετατραπούν σε φόρα παθητικής συνύπαρξης χωρίς στρατηγική ενοποίηση. Επιπλέον, η σύγκρουση περιπλέκει τις σχέσεις ΗΠΑ–Ινδίας, Κίνας–Πακιστάν και Ρωσίας με αμφότερες.

6. Ο Κίνδυνος Πυρηνικής Κλιμάκωσης Και οι δύο χώρες είναι πυρηνικά εξοπλισμένες. Οι εχθροπραξίες, αν ξεφύγουν από τον έλεγχο, ενδέχεται να προκαλέσουν ανεξέλεγκτη κλιμάκωση. Η έλλειψη διαύλων επικοινωνίας και η απομάκρυνση διπλωματών επιτείνουν το ρίσκο στρατηγικών παρεξηγήσεων.

Συμπέρασμα Η Ινδία και το Πακιστάν δείχνουν εγκλωβισμένες σε μια δυναμική “αμοιβαίας κλιμάκωσης” χωρίς ασφαλή διαμεσολάβηση ή μηχανισμούς εκτόνωσης. Οι παγκόσμιοι δρώντες θα πρέπει να αναζητήσουν άτυπους διαύλους αποσυμπίεσης πριν η Νότια Ασία μετατραπεί ξανά σε τοπική έκρηξη με πλανητικό αντίκτυπο.

---