Δεύτερος Γύρος Συνομιλιών Ρωσίας-Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη: Ελπίδες, Προκλήσεις και οι Σκιές των Εγγράφων

Κωνσταντινούπολη, 2 Ιουνίου 2025 – Οι ελπίδες για αποκλιμάκωση και πιθανή επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία αναπτερώθηκαν καθώς ξεκίνησε ο δεύτερος γύρος απευθείας συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη. Μετά από τρία χρόνια διακοπής και μια πρόσφατη επανέναρξη των επαφών, η συνάντηση αυτή φέρει σημαντικό βάρος και αναμένεται με κομμένη την ανάσα από τη διεθνή κοινότητα.

Η ρωσική αντιπροσωπεία, αμετάβλητη σε σύνθεση και με επικεφαλής τον σύμβουλο του προέδρου Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη το βράδυ της Κυριακής, δηλώνοντας έτοιμη να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο υπόμνημα διευθέτησης. Σύμφωνα με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, το υπόμνημα αυτό καθορίζει τη ρωσική θέση σε όλα τα ζητήματα που αφορούν «την αξιόπιστη υπέρβαση των βαθύτερων αιτιών της ουκρανικής κρίσης». Η διατύπωση αυτή υποδηλώνει μια προσπάθεια της Μόσχας να ορίσει τους ευρύτερους όρους μιας πιθανής διευθέτησης, πιθανώς πέρα από μια απλή κατάπαυση του πυρός.

Από την άλλη πλευρά, η ουκρανική αντιπροσωπεία έχει διευρυνθεί, φτάνοντας τα 14 μέλη, παραμένοντας όμως υπό την ηγεσία του Υπουργού Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ. Η αύξηση του αριθμού των μελών της ουκρανικής ομάδας μπορεί να υποδηλώνει την επιθυμία για μεγαλύτερη εξειδίκευση σε διάφορα πεδία διαπραγμάτευσης, καθώς και την προσπάθεια να καλυφθούν όλες οι πτυχές μιας σύνθετης κρίσης.

Η ανταλλαγή υπομνημάτων αποτελεί μία από τις κύριες προσδοκίες από αυτή τη συνάντηση. Ενώ η ρωσική πλευρά έχει κρατήσει κλειστά τα χαρτιά της ως προς το ακριβές περιεχόμενο του υπομνήματός της, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ξεκαθάρισε ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να αποκαλύψει τη διαπραγματευτική της στάση μέσω των μέσων ενημέρωσης. Αυτή η στάση υπογραμμίζει την επιθυμία της Μόσχας να διατηρήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ωστόσο, μια διαρροή από τους New York Times έριξε φως στο ουκρανικό προσχέδιο υπομνήματος, το οποίο, σύμφωνα με τις πληροφορίες, προτείνει «κατάπαυση του πυρός σε ξηρά, θάλασσα και αέρα — με διεθνή παρακολούθηση». Αυτή η πληροφορία υποδηλώνει ότι η Ουκρανία δίνει προτεραιότητα στην άμεση διακοπή των εχθροπραξιών και στην εξασφάλιση διεθνούς επίβλεψης για την τήρησή της, ενδεχομένως ως προϋπόθεση για περαιτέρω διαπραγματεύσεις.

Η προηγούμενη συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Προέδρου Πούτιν μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, είχε ως μόνο απτό αποτέλεσμα τη συμφωνία για ανταλλαγή αιχμαλώτων με τον τύπο “1.000 για 1.000”, η οποία και υλοποιήθηκε επιτυχώς. Αυτό το γεγονός, αν και περιορισμένο σε έκταση, έδειξε ότι υπάρχει ένα ελάχιστο κοινό έδαφος για συμφωνίες, ακόμη και εν μέσω μιας τεταμένης κατάστασης.

Η επανέναρξη των απευθείας συνομιλιών, ιδιαίτερα μετά από τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Πούτιν και Τραμπ, υποδηλώνει μια πιθανή αλλαγή στη δυναμική των σχέσεων, ή τουλάχιστον μια προσπάθεια για αναζήτηση διπλωματικής λύσης, πέρα από τη στρατιωτική αντιπαράθεση. Η παρουσία και η ετοιμότητα και των δύο πλευρών να ανταλλάξουν επίσημα έγγραφα σηματοδοτεί μια πιο δομημένη προσέγγιση σε σχέση με τον προηγούμενο γύρο.

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν τεράστιες. Η διαφαινόμενη διαφορά στις προτεραιότητες — η Ρωσία επιδιώκει να αντιμετωπίσει τις «βαθύτερες αιτίες» της κρίσης, ενώ η Ουκρανία εστιάζει στην άμεση κατάπαυση του πυρός — μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο. Επιπλέον, το γεγονός ότι οι διαπραγματευτικές θέσεις διαρρέουν στα μέσα ενημέρωσης, έστω και από τη μία πλευρά, μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη και την εχεμύθεια που απαιτούνται σε τέτοιου είδους συνομιλίες.

Ο δεύτερος γύρος συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη αποτελεί ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Εάν οι δύο πλευρές καταφέρουν να γεφυρώσουν το χάσμα των προτεραιοτήτων τους και να βρουν κοινό έδαφος στα υπομνήματά τους, τότε ίσως να ανοίξει ένας δρόμος προς μια βιώσιμη λύση. Σε αντίθετη περίπτωση, η κρίση στην Ουκρανία κινδυνεύει να παραμείνει παγωμένη, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ευρύτερη γεωπολιτική σταθερότητα. Οι επόμενες ώρες στην Κωνσταντινούπολη θα είναι καθοριστικές.

---