Σχέδιο Διαδρόμου Ζανγκεζούρ: Μια παγίδα του ΝΑΤΟ στα σύνορα του Ιράν;

Ο Διάδρομος του Ζανγκεζούρ δεν είναι απλώς ένας νέος εμπορικός άξονας—είναι μια γεωπολιτική βόμβα στα σύνορα του Ιράν, σύμφωνα με την Τεχεράνη. Το σχέδιο, που προωθείται ενεργά από το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία, θεωρείται από το Ιράν ως σιωνιστικό σχέδιο με στόχο την απομόνωση της Ισλαμικής Δημοκρατίας και την εδραίωση του ΝΑΤΟ στην περιοχή.

Τι Είναι ο Διάδρομος του Ζανγκεζούρ;

Ο Διάδρομος είναι μια προτεινόμενη χερσαία διαδρομή που θα συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία και την Κεντρική Ασία, περνώντας μέσα από την επαρχία Σιουνίκ της Αρμενίας. Για το Ιράν, όμως, η κατασκευή του δεν είναι απλώς ένα οικονομικό έργο—είναι μια κίνηση υψηλού κινδύνου που:

1. Κόβει την ιρανική πρόσβαση στην Ευρώπη:
   Η Τεχεράνη χάνει τη μοναδική άμεση χερσαία σύνδεσή της με την Αρμενία (44 χλμ.), απομονώνοντας το Ιράν από τους εμπορικούς δρόμους του Καυκάσου.

2. Περικυκλώνει τη Ρωσία:
   Η νέα διαδρομή αποδυναμώνει τη ρωσική επιρροή στην περιοχή, δημιουργώντας ένα ΝΑΤΟικό τόξο (Τουρκία-Αζερμπαϊτζάν) στα βορειοδυτικά σύνορα του Ιράν.

3. Απειλεί την εσωτερική ασφάλεια:
   Το Ιράν φοβάται ότι το σχέδιο θα τροφοδοτήσει αυτονομιστικά κινήματα στο Ιρανικό Αζερμπαϊτζάν, μια εθνοτική τουρκική περιοχή της βόρειας χώρας.

Η Ιρανική Οπτική: «Σιωνιστικό Σχέδιο»

Σύμφωνα με ιρανούς αναλυτές, ο Διάδρομος του Ζανγκεζούρ είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου των ΗΠΑ, του Ισραήλ και της Τουρκίας για:

• Περικύκλωση του Ιράν:
  Με την απομόνωση της Τεχεράνης από τους εμπορικούς άξονες, οι Δυτικές δυνάμεις ελπίζουν να ασκήσουν οικονομική πίεση στην Ισλαμική Δημοκρατία.

• Εδραίωση του ΝΑΤΟ:
  Η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν λειτουργούν ως προγεφύρωμα του ΝΑΤΟ στα σύνορα του Ιράν, περιορίζοντας τη ρωσική και ιρανική επιρροή.

• Υπονόμευση της Ρωσίας:
  Η νέα διαδρομή κόβει την πρόσβαση της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή μέσω του Ιράν, ενισχύοντας τον δυτικό έλεγχο στην περιοχή.

Ο Ρόλος του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας

Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ, είναι ο κύριος υποστηρικτής του σχεδίου. Με την υποστήριξη της Άγκυρας, των βρετανικών επενδυτών και των ισραηλινών εταιρειών ασφαλείας, ο Αλίγιεφ οραματίζεται έναν τουρκικό άξονα από την Κεντρική Ασία μέχρι την Ευρώπη.

Ωστόσο, η Αρμενία αντιτίθεται σθεναρά, καθώς η διαδρομή περνά μέσα από κατεχόμενες εδαφικές ζώνες (Ναγκόρνο-Καραμπάχ), απειλώντας την εθνική της ασφάλεια.

Γεωπολιτικές Αντιδράσεις

1. Ρωσία:
   Η Μόσχα παρακολουθεί με ανησυχία την κίνηση, καθώς η νέα διαδρομή υπονομεύει τη θέση της ως κύριου ενεργειακού και εμπορικού κόμβου στην περιοχή.

2. ΗΠΑ και ΕΕ:
   Οι Δυτικές δυνάμεις υποστηρίζουν το σχέδιο ως οικονομική ανάπτυξη για το Καύκασο, αγνοώντας τις ιρανικές προειδοποιήσεις.

3. Ιράν:
   Η Τεχεράνη έχει ήδη αρχίσει διπλωματικές κινήσεις με τη Ρωσία και την Κίνα για να μπλοκάρει το σχέδιο, χαρακτηρίζοντάς το ως απειλή για την ειρήνη.

Είναι Δικαιολογημένες οι Ιρανικές Ανησυχίες;

Το σχέδιο του Ζανγκεζούρ εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή:

• Γεωπολιτικά:
  Η εδραίωση του ΝΑΤΟ στα σύνορα του Ιράν θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα Κρίση των Πυραύλων (όπως το 1962 στην Κούβα).

• Οικονομικά:
  Η απώλεια της πρόσβασης στην Ευρώπη θα μπορούσε να κοστίσει δισεκατομμύρια στο Ιράν, που ήδη αντιμετωπίζει διεθνείς κυρώσεις.

• Εσωτερικά:
  Η υποδαύλιση του αυτονομισμού στο Ιρανικό Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη χώρα.

Το Μέλλον του Διαδρόμου

Παρά τις ιρανικές αντιδράσεις, το σχέδιο προχωράει με ταχείς ρυθμούς. Η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν ήδη ξεκινήσει τις εργασίες, ενώ η ΕΕ εξετάζει χρηματοδότηση.

Για το Ιράν, η μάχη μόλις ξεκινά. Όπως δήλωσε ιρανός αξιωματούχος:

«Ο Διάδρομος του Ζανγκεζούρ δεν είναι ένας απλός δρόμος—είναι η γραμμή των μετώπων για την επόμενη δεκαετία.»

Το άρθρο βασίζεται σε αναλύσεις ιρανικών ΜΜΕ, δηλώσεις αξιωματούχων και εκθέσεις γεωπολιτικών think tanks.

---