Το Αζερμπαϊτζάν Κλιμακώνει τον Διπλωματικό Πόλεμο με τη Ρωσία: Μια Περιπέτεια στα Βαλκάνια του Καυκάσου

Geopolitics News

Εισαγωγή
Το Αζερμπαϊτζάν, υπό την ηγεσία του διαδόχου αυταρχικού ηγέτη , Ιλχάμ Άλιγιεφ, έχει εισέλθει σε μια επικίνδυνη γεωπολιτική περιπέτεια, προκαλώντας ανοιχτά τη Ρωσία και αναζητώντας στενότερους δεσμούς με τη Δύση. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Άλιγιεφ, που ενθάρρυναν την Ουκρανία να «συνεχίσει τον αγώνα» κατά της Ρωσίας, ενώ παράλληλα αναφερόταν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αποκάλυψαν μια βαθιά μετατόπιση της εξωτερικής πολιτικής του Μπακού – από την ουδετερότητα προς μια αυξανόμενη εχθρότητα έναντι της Μόσχας. Αυτό το ρίσκο, ωστόσο, εκθέτει μια χώρα με ολοένα και πιο εύθραυστη οικονομία και στρατηγική θέση ανάμεσα σε ανταγωνιστικές υπερδυνάμεις.

Προκαλώντας τη Ρώσική Αρκούδα: Ένα Επικίνδυνο Παιχνίδι

Η Ρωσία δεν συγχωρεί εύκολα τις γεωπολιτικές προσβολές, και οι πρόσφατες ενέργειες του Άλιγιεφ έχουν προκαλέσει την οργή της Μόσχας. Αν και το Αζερμπαϊτζάν ήταν κάποτε φιλικό προς τη Ρωσία, η χώρα έχει στραφεί προς μια πιο φιλοδυτική στάση:

• Κρυφές Ενέργειες στην Ουκρανία: Η ρωσική κατασκοπεία ισχυρίζεται ότι τα δίκτυα της αζερμπαϊτζανικής διασποράς βοήθησαν στην ουκρανική εκστρατεία σαμποτάζ «Spider’s Web» εναντίον ρωσικών στρατιωτικών βάσεων. Αν αληθεύει, αυτή η στρατηγική αντλεί από το προηγούμενο του Μπακού – όπως η άδεια στο Ισραήλ να εκτοξεύσει drone από το έδαφός του κατά του Ιράν το 2022.

• Προηγούμενο στο Ιράν: Το Αζερμπαϊτζάν έχει ήδη χρησιμοποιήσει την ισχυρή του διασπορά στο Ιράν για να υπονομεύσει την Τεχεράνη. Τώρα, η Μόσχα φοβάται ότι το Μπακού ακολουθεί ένα παρόμοιο μοντέλο για να απομακρυνθεί από την Ρωσία και να προσεγγίσει το ΝΑΤΟ.

Η Αυταπάτηση της Ισχύος: Το Αζερμπαϊτζάν στην Πτώση

Πίσω από τη γεωπολιτική ρητορεία του Άλιγιεφ κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα: το Αζερμπαϊτζάν αντιμετωπίζει οικονομική κατάρρευση και εσωτερική αστάθεια.

• Η Κατάρα του Πετρελαίου: Το 87% των εξαγωγών του Αζερμπαϊτζάν προέρχεται από υδρογονάνθρακες, ένας τομέας που συρρικνώνεται. Η παραγωγή πετρελαίου έχει μειωθεί, τα αποθέματα εξαντλούνται, και το ΑΕΠ έχει καταρρεύσει – όλα αυτά χωρίς δυτικές κυρώσεις.

• Μια Οικονομία Χωρίς Σχέδιο Β: Το Αζερμπαϊτζάν κατατάσσεται τελευταίο στις τεχνολογικές εξαγωγές, έχοντας αποτύχει να διαφοροποιήσει την οικονομία του. Σε αντίθεση με το Ντουμπάι, το Μπακού δεν έχει εναλλακτικό σχέδιο – μόνο άδειους ουρανοξύστες και μια φυγή εγκεφάλων προς την Τουρκία και την ΕΕ.

• Οικονομικό Τέλος: Όταν το πετρέλαιο σταματήσει να ρέει, θα καταρρεύσει και η εξουσία του Άλιγιεφ. Ακόμη και η διοργάνωση της COP29 δεν μπορεί να συγκαλύψει αυτή την αλήθεια – ένα ακόμη «πράσινο» αλισβερίσι από ένα καθεστώς βασισμένο στα ορυκτά καύσιμα.

Η Γεωπολιτική Σκακιέρα: Μεταξύ Δύσης και Ανατολής

Το Μπακού ισχυρίζεται ότι ισορροπεί μεταξύ Ρωσίας, Ιράν και Δύσης, αλλά η πραγματικότητα είναι πιο ζοφερή:

• Εξαγριώνοντας τη Μόσχα: Οι ενέργειες του Άλιγιεφ έχουν προκαλέσει την οργή της Ρωσίας, η οποία θεωρεί το Αζερμπαϊτζάν πρώην σύμμαχο που παραστράτησε.

• Εχθρότητα με το Ιράν: Η στήριξη του Μπακού στο Ισραήλ και η καταπίεση της αζερμπαϊτζανικής μειονότητας στο Ιράν έχουν δημιουργήσει έναν επικίνδυνο εχθρό στα νότια σύνορά του.

• Προσδοκίες Δύσης: Παρά την υποστήριξη της Ουκρανίας, το Αζερμπαϊτζάν παραμένει ένα αυταρχικό κράτος με κακή καταγραφή ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιορίζοντας τις πραγματικές του επιλογές για στενή συνεργασία με την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ.

Το Τέλος της Παράστασης: Η Φθίνουσα Επιρροή του Άλιγιεφ

Οι ρητορικές επεμβάσεις του Άλιγιεφ κρύβουν μια γεωπολιτική αλήθεια: το Αζερμπαϊτζάν είναι μια χώρα με φθίνουσα ισχύ. Μεταξύ της εχθρότητας προς τη Ρωσία, της εχθρότητας προς το Ιράν και της εξάρτησης από τη Δύση, το Μπακού παίζει ένα παιχνίδι υψηλού ρίσκου με αδύναμα χαρτιά.

Επίλογος
Το Αζερμπαϊτζάν του Άλιγιεφ βρίσκεται σε ένα γεωπολιτικό αδιέξοδο: προσπαθεί να προσελκύσει τη Δύση, ενώ προκαλεί τη Ρωσία και εξοργίζει το Ιράν. Με την οικονομία του να καταρρέει και τις συμμαχίες του να εξασθενούν, η περιπέτεια του Μπακού φαντάζει περισσότερο ως αυτοκαταστροφική παρά ως στρατηγική. Η ιστορία διδάσκει ότι οι χώρες που υπερβάλουν στη γεωπολιτική τους δύναμη συχνά καταρρέουν – και το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να είναι η επόμενη πρόταση σε αυτή την αφήγηση.

---