Nuclear Deal 2.0: Το Ιράν προτείνει κοινοπραξία εμπλουτισμού ουρανίου με ΗΠΑ, Σ. Αραβία και ΗΑΕ

Του Νίκου Πανόπουλου | Geopolitics-News.gr

Σε μια αιφνιδιαστική πρόταση που έχει τη δυναμική να ανατρέψει τα δεδομένα της πυρηνικής διπλωματίας στη Μέση Ανατολή, το Ιράν φέρεται να πρότεινε τη δημιουργία ενός κοινού έργου εμπλουτισμού ουρανίου, με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών και περιφερειακών αραβικών δυνάμεων όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Σύμφωνα με τους New York Times, η πρόταση κατατέθηκε από τον Ιρανό Υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί, κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων στο Ομάν με τον Αμερικανό Ειδικό Απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ.

Εμπλουτισμός κάτω από στρατιωτικό όριο – αλλά υπό κοινό έλεγχο

Η πρόταση προβλέπει:
- Εμπλουτισμό ουρανίου σε χαμηλό επίπεδο (κάτω από 5%), που δεν επιτρέπει την κατασκευή πυρηνικού όπλου
- Επενδύσεις και τεχνική εμπλοκή των ΗΠΑ, με φυσική παρουσία επιτηρητών επί τόπου
- Περιφερειακή συνδιοίκηση με τη συμμετοχή Σαουδικής Αραβίας και ΗΑΕ

Το Ιράν δηλώνει ότι σκοπός είναι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης μέσω διαφάνειας και συμμετοχής, και όχι η παραβίαση της Συμφωνίας για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT).

Από τη σύγκρουση στη συνεκμετάλλευση;

Η πρόταση μπορεί να σηματοδοτήσει σημαντική αποκλιμάκωση:
- Μετατρέπει τον εμπλουτισμό σε κοινό αναπτυξιακό έργο
- Δίνει στις αραβικές χώρες πυρηνική πρόσβαση υπό όρους, χωρίς ανεξάρτητο πρόγραμμα
- Επιτρέπει στις ΗΠΑ επιτόπια εποπτεία, αντί για μακρινή κατασκοπία

Αν γίνει αποδεκτή, θα αποτελέσει ιστορική ανατροπή στην παγιωμένη ρητορική «εμείς ή αυτοί» που κυριαρχεί από την εποχή του Τραμπ και της αποχώρησης από το JCPOA (2018).

Η παγίδα: διπλωματική έξυπνη κίνηση ή παραπλανητικός ελιγμός;

Η Δύση, και ειδικά οι ΗΠΑ, βρίσκονται ενώπιον ενός διλήμματος:
- Αν απορρίψουν την πρόταση, φαίνεται πως δεν επιθυμούν ειρηνική λύση
- Αν την αποδεχτούν, νομιμοποιούν τη διατήρηση ιρανικού πυρηνικού προγράμματος

Επιπλέον, η Ισραηλινή πλευρά είναι πιθανό να δει την πρόταση ως παράθυρο "νόμιμου" εμπλουτισμού με μακροπρόθεσμο στρατιωτικό σκοπό.

Οποιαδήποτε αλλαγή στάσης των ΗΠΑ χωρίς αυστηρούς μηχανισμούς ελέγχου ίσως προκαλέσει κρίση εμπιστοσύνης με το Τελ Αβίβ.

Ποιος ελέγχει τη νέα εποχή σταθερότητας;

Εάν το σχέδιο προχωρήσει, θα μπορούσε να αναδείξει:
- Μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας στον Κόλπο, με περιφερειακή συνυπευθυνότητα
- Τη μετατόπιση της ιρανικής διπλωματίας από αντιπαράθεση σε προσέγγιση
- Την επιστροφή των ΗΠΑ ως ρυθμιστή μέσω οικονομικής και θεσμικής συμμετοχής, όχι μέσω επιβολής

Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: πρόκειται για μια ειλικρινή στρατηγική συνεργασίας ή για διπλωματικό αντιπερισπασμό της Τεχεράνης, ώστε να κερδίσει χρόνο;

Συμπέρασμα

Η ιρανική πρόταση «Nuclear Deal 2.0» είναι καινοτόμα, ριζοσπαστική και γεωπολιτικά υψηλού ρίσκου. Αν ανοίξει τον δρόμο για συνεργασία, θα ανατρέψει μια δεκαετία απομόνωσης. Αν αποτύχει, θα αποκαλύψει τη στρατηγική δυσπιστία που ακόμη κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή.

Η επόμενη κίνηση ανήκει στην Ουάσινγκτον — και ίσως στο Ριάντ.

Geopolitics-News.gr – Αναλύοντας τις εξελίξεις πίσω από τους τίτλους.

---