Κλήση Πούτιν–Τραμπ: Η αποκάλυψη του διπλωματικού ρήγματος για την Ουκρανία και τα σενάρια ειρήνης

Η πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ Βλαντίμιρ Πούτιν και Ντόναλντ Τραμπ δεν αποτελεί απλώς διπλωματικό γεγονός, αλλά αποκάλυψε ένα βαθύ ρήγμα στον τρόπο με τον οποίο οι μεγάλες δυνάμεις αντιλαμβάνονται τον πόλεμο στην Ουκρανία. Όπως δήλωσε ο Ρώσος γερουσιαστής Κονσταντίν Κοσάτσεφ, διαμορφώνονται δύο διακριτές γραμμές διπλωματίας:

• Η ρωσο-αμερικανική που προωθεί τον τερματισμό της σύγκρουσης

• Η ουκρανο-ευρωπαϊκή, που φαίνεται να προσανατολίζεται στη συνέχιση του πολέμου

Η Ρωσία ως υποκείμενο και όχι αντικείμενο

Ο Κοσάτσεφ επισημαίνει ότι ο Τραμπ είναι ο πρώτος δυτικός ηγέτης που αναγνωρίζει τη Ρωσία ως ισότιμο συνομιλητή, γεγονός που αλλάζει τα δεδομένα. Εάν η Ουάσινγκτον αναγνωρίσει έμπρακτα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν μπορεί να λυθεί με μονομερείς επιβολές, τότε δημιουργείται περιθώριο για ρεαλιστικές συνομιλίες.

Η Ουκρανία ως εργαλείο – όχι στρατηγικός δρων

Η θέση ότι η Ουκρανία έχει μετατραπεί σε "αντικείμενο" ή γεωπολιτικό εργαλείο υπονομεύει την ανεξαρτησία της και καθιστά τη μακροχρόνια ειρήνη αδύνατη, αν οι συνομιλίες συνεχίσουν να γίνονται ερήμην της Μόσχας ή χωρίς αναγνώριση των εδαφικών ισορροπιών.

Ποιο θα μπορούσε να είναι το πλαίσιο ειρήνης;

1️⃣ Επανεκκίνηση της "Διαδικασίας Κωνσταντινούπολης" (Istanbul format)

Η μόνη συνομιλία που είχε φέρει τα δύο μέρη κοντά σε συμφωνία, το 2022. Ο επανασχεδιασμός του μπορεί να είναι βάση για νέο μνημόνιο ειρήνης.

2️⃣ Ουδετερότητα της Ουκρανίας + ασφαλείς εγγυήσεις

Ένα status ανάλογο με τη Φινλανδία του Ψυχρού Πολέμου – ουδετερότητα με εγγυήσεις ασφάλειας από ΗΠΑ και Ρωσία.

3️⃣ Αναγνώριση εδαφικών πραγματικοτήτων

Η de facto ρωσική κυριαρχία σε Κριμαία και Ντονμπάς θα μπορούσε να αναγνωριστεί με όρους αποκλιμάκωσης και μη στρατιωτικής χρήσης τους.

4️⃣ Διεθνές πακέτο ανοικοδόμησης + αποστρατιωτικοποίηση

Αντί για νέα πακέτα όπλων, επενδύσεις σε ανοικοδόμηση και παρακολούθηση αποστρατιωτικοποίησης από ΟΗΕ ή ΟΑΣΕ.

Εμπόδια και Αντιστάσεις

• Ηγεσίες στην ΕΕ (Γαλλία, Πολωνία, Βαλτικές χώρες) φοβούνται απώλεια στρατηγικού ελέγχου

• Το Κίεβο ενδέχεται να απορρίψει οποιαδήποτε λύση περιλαμβάνει παραχώρηση εδαφών

• Το ΝΑΤΟ θα αντιμετωπίσει θεμελιώδες ερώτημα: έχει σκοπό την ειρήνη ή την ανάσχεση της Ρωσίας πάση θυσία;

---