Εκεχειρία μέσω Τραμπ; Το παγκόσμιο σκηνικό μπροστά στο απόλυτο γεωπολιτικό παζάρι

Του Νίκου Πανόπουλου.

Με τις εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο να οδηγούνται σε στρατηγικό αδιέξοδο, και την Ευρώπη να εξαντλεί τα αποθέματά της σε πολιτικό κεφάλαιο και στρατιωτικά μέσα, ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται ξανά στη διεθνή σκηνή, όχι ως υποκινητής πολέμου, αλλά ως πιθανός μεσολαβητής εκεχειρίας.

Οι παράγοντες πίεσης

Η Ουκρανία βρίσκεται σε μια εξαιρετικά δύσκολη θέση. Το Κίεβο δεν μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο χωρίς την αμερικανική στήριξη — οικονομική, στρατιωτική και πολιτική. Η Ευρώπη, από την άλλη πλευρά, δεν διαθέτει πλέον τα αποθέματα ούτε σε χρήμα, ούτε σε πυρομαχικά. Όπως παραδέχονται και κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, η αποστολή ακόμη και 25.000 στρατιωτών στο ουκρανικό έδαφος «θα ήταν υπερβολή».

---

Η θέση Τραμπ

Ο Τραμπ, γνωστός για τη ρητορική του κατά των «αιώνιων πολέμων», μετατοπίζει το αφήγημα από τη στρατιωτική στήριξη προς τη διπλωματική λύση. Οι πρόσφατες του δηλώσεις δείχνουν ότι:

• Βλέπει την Ουκρανία ως πεδίο σπατάλης πόρων («$350 δισ. πετάχτηκαν από το παράθυρο»)

• Θεωρεί τον Ζελένσκι αποδυναμωμένο πολιτικά («δικτάτορας χωρίς εκλογές»)

• Αναγνωρίζει ότι ο πόλεμος έχει φτάσει σε σημείο που η παράταση σημαίνει περισσότερη φθορά παρά όφελος για τις ΗΠΑ

Το παζάρι των εδαφών

Σύμφωνα με διαρροές, η Ουκρανία εμφανίζεται πλέον ανοιχτή σε εδαφικές παραχωρήσεις σε «de facto» βάση, όχι όμως de jure. Δηλαδή, μια εκεχειρία με σιωπηρή αποδοχή απώλειας εδαφών, αλλά χωρίς επίσημη αναγνώριση κυριαρχίας από ρωσικής πλευράς.

Αυτό το μοντέλο — αν προωθηθεί από τον Τραμπ — θα του δώσει:

• Διεθνή προβολή ως ειρηνοποιού

• Εσωτερικό πολιτικό κέρδος ενόψει εκλογών

• Την ευκαιρία να ακυρώσει το αφήγημα των Δημοκρατικών περί ρωσικού κινδύνου, μετατρέποντας τον εαυτό του σε «λύση» και όχι σε πρόβλημα

Οι επιπτώσεις για την Ευρώπη και τη Ρωσία

Για την Ευρώπη, μια συμφωνία εκεχειρίας χωρίς τη συμμετοχή της ισοδυναμεί με γεωπολιτική περιθωριοποίηση. Οι Βρυξέλλες, ήδη σε κρίση ηγεσίας και συνοχής, βλέπουν ότι η ειρήνη μπορεί να επέλθει παρά τις ευρωπαϊκές θέσεις και όχι χάρη σε αυτές.

Για τη Ρωσία, μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να σημάνει:

• Σταθεροποίηση των εδαφικών κερδών της

• Αποκατάσταση διπλωματικών διαύλων με τις ΗΠΑ

• Πλήγμα στο ευρωπαϊκό μέτωπο και στο αφήγημα της απομόνωσης

Συμπέρασμα

Είτε ως διαπραγματευτικός ελιγμός είτε ως σοβαρή προσπάθεια εξόδου από το αδιέξοδο, η προοπτική μιας εκεχειρίας μέσω Τραμπ έχει τη δυναμική να αλλάξει ριζικά το γεωπολιτικό σκηνικό. Αν επιτύχει, θα επαναπροσδιορίσει τη θέση των ΗΠΑ στον κόσμο, υπονομεύοντας τις δομές του φιλελεύθερου διεθνισμού και αναδεικνύοντας μια νέα εποχή ρεαλισμού και συναλλαγής.

---