Το Τέλος της «Δωρεάν Προστασίας» στην Ευρώπη;

Η πρόσφατη δήλωση του Αμερικανού Αντιπροέδρου JD Vance προς τους Ευρωπαίους συμμάχους ήταν σαφής: «Είμαστε σύμμαχοι, όχι το ΑΤΜ σας». Το μήνυμα αυτό αποτυπώνει μια βαθιά μεταβολή στην αμερικανική στρατηγική αντίληψη για το διατλαντικό σύστημα ασφαλείας.

Η αλλαγή δόγματος

Για δεκαετίες, η Ευρώπη επωφελήθηκε από την αμερικανική στρατιωτική ομπρέλα, επενδύοντας ελάχιστα στην ίδια της την άμυνα. Με τον Ψυχρό Πόλεμο να έχει λήξει, και με την Ουάσινγκτον να στρέφει την προσοχή της στον Ινδο-Ειρηνικό και την εσωτερική οικονομική αντοχή, το δόγμα "America First" αποκτά νέα διάσταση: "America Spends Less".

Ο Vance, σε ρεαλιστικό τόνο, επισήμανε ότι η συμμαχία δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί με άνισες οικονομικές θυσίες, ιδίως όταν η απειλή από τη Ρωσία και άλλους παράγοντες αγγίζει πρώτα την Ευρώπη.

Ευρωπαϊκές ευθύνες και στρατηγική αυτονομία

Η συζήτηση για "ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία" αποκτά ουσία μόνο όταν συνοδεύεται από αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες, συντονισμένο αμυντικό σχεδιασμό και πολιτική βούληση.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, λίγα μόνο κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ πληρούν το όριο του 2% του ΑΕΠ για αμυντικές δαπάνες, με τη Γερμανία να ενισχύει πρόσφατα τις επενδύσεις της αλλά ακόμα να υστερεί σε στρατηγική ετοιμότητα.

Η νέα εποχή του burden-sharing

Καθώς οι ΗΠΑ απαιτούν περισσότερη "συνεισφορά" από τους εταίρους τους, η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε διπλή πρόκληση:

1. Να αναβαθμίσει τη στρατιωτική της ισχύ χωρίς να διασπάσει την ενότητα του ΝΑΤΟ.

2. Να χαράξει ανεξάρτητη πολιτική ασφάλειας που δεν εξαρτάται πλήρως από την Ουάσινγκτον.

Η εποχή της "δωρεάν προστασίας" φαίνεται πως φτάνει στο τέλος της. Και η ερώτηση πλέον είναι: είναι η Ευρώπη έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη της ασφάλειάς της;

---