Προετοιμάζονται για τις κρίσεις με καταστολή, αποικίες και παραπλάνηση

Aug 13, 2025

Προετοιμάζονται για τις κρίσεις με καταστολή, αποικίες και παραπλάνηση

Από τον Νίκο Τόσκα | 13η Αυγούστου 2025

Ο Τραμπ χρειάζεται τη συγκέντρωση των εξουσιών για τον ίδιο λόγο που τη χρειάζεται ο Πούτιν. Ο κίνδυνος της καπιταλιστικής κατάρρευσης ή έστω της μείωσης της ισχύος της δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα μέσα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Τα γεγονότα τρέχουν με ρυθμούς γρηγορότερους από τα δελτία ειδήσεων.

Μόλις χθες ο Τραμπ έδωσε εντολή στην εθνοφρουρά να ενισχύσει την ασφάλεια της Ουάσιγκτον και την τοπική αστυνομία να υπαχθεί στις ομοσπονδιακές αρχές και στον ίδιο.

Η πρόφαση είναι η απομάκρυνση των 3.000 αστέγων από την πόλη και η αντιμετώπιση της εγκληματικότητας. Στην πραγματικότητα η εγκληματικότητα είναι η πιο χαμηλή από το 2011 και μάλιστα σε ποσοστό σχεδόν στο μισό από την εποχή εκείνη.

Όμως οι εντυπώσεις με το κατάλληλο περίβλημα των μέσων επικοινωνίας καλύπτουν την πραγματικότητα.

Την τριετία 2015-17 η εγκληματικότητα στην Ελλάδα είχε μειωθεί κατά 30% σε σχέση με την προηγούμενη τριετία αλλά η τότε αντιπολίτευση και τώρα κυβέρνηση μιλούσε με τη βοήθεια των συστημικών καναλιών για αύξηση της εγκληματικότητας.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει τώρα με την κυβέρνηση Τραμπ. Αφού βρήκε αντιστάσεις στην απομάκρυνση των μεταναστών γυρίζει το φύλο του ‘’νόμου και της τάξης’’ στην ίδια την πρωτεύουσα.

Επιπλέον χρειάζεται εσωτερική συνοχή για να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες κρίσεις που μεγαλώνουν και έχουν επιπτώσεις στην ίδια την αμερικανική οικονομία και εσωτερική αγορά.

Παρόμοια κατάσταση στην Ευρώπη, με πιο ήπιες μεθόδους αλλά με στρατιωτικοποίηση των κοινωνιών και αύξηση της ακροδεξιάς. Η απαγόρευση διαδηλώσεων για την Παλαιστίνη, η αναμενόμενη περικοπή των κοινωνικών προγραμμάτων για να επωφεληθούν τα εξοπλιστικά και η σιωπή που έχει επιβληθεί στο όνομα της ρωσικής απειλής, οδηγούν στον έλεγχο των κοινωνιών προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι στρατηγικοί στόχοι των κυρίαρχων κύκλων.

Λίγες μέρες πριν τη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα υπήρξε συμφωνία στην Ουάσιγκτον μεταξύ του Αρμένου Πασινιάν και του Αζέρου Αλίγιεφ που προβλέπει ειρήνευση στις μεταξύ τους σχέσεις και δημιουργία ‘’διαδρόμου Τραμπ’’ που θα συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με το απομονωμένο Ναχιτσεβάν, μέσω του αρμενικού εδάφους. Ο διάδρομος αυτός δίνει ουσιαστικά πρόσβαση στην Τουρκία στο φιλικό της Αζερμπαϊτζάν και στα πετρέλαια της Κασπίας και εμποδίζει την πρόσβαση του Ιράν στη Ρωσία και τη δημιουργία του εμπορικού διαδρόμου ‘’Βορρά-Νότου’’ που θα συνέδεε τον Περσικό κόλπο με τη Ρωσία.

Η συμφωνία, με αμερικανική καθοδήγηση, οδηγεί στην μείωση της ρωσικής επιρροής στον Καύκασο και στην περικύκλωση της Ρωσίας από το μαλακό της υπογάστριο.

Σε περίπτωση που οι σχέσεις των δυο χωρών με το ΝΑΤΟ ενισχυθούν θα πυροδοτήσουν ένα επόμενο κύκλο αστάθειας στην κεντρική Ασία.

Η συνάντηση στην Αλάσκα μεταξύ Τραμπ και Πούτιν δεν μπορεί παρά να είναι μικρό ψευδεπίγραφο της Γιάλτας. Περισσότερο ίσως μοιάζει με Μόναχο το 1938 παρά με Γιάλτα το 1945. Λείπουν οι νέοι κρίκοι της παγκόσμιας αλυσίδας (Κίνα, Ινδία, BRICS, Ευρώπη). Μπορεί όμως να οδηγήσει σε αναδιανομές που θα οδηγήσουν σε νέες κρίσεις.

Η γενοκτονία στη Γάζα από το Ισραήλ και η αδιαφορία του δυτικού κόσμου δείχνουν ότι μπορεί μια χώρα που είναι η αντιπρόσωπος (proxy) των αμερικανικών συμφερόντων να φέρεται όπως θέλει, να υιοθετεί πρακτικές εθνοκάθαρσης, παρόμοιες με αυτές που ο εβραϊσμός έχει υποστεί από τον μεγαλύτερο εγκληματία όλων των εποχών στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου χωρίς να τιμωρείται και μάλλον να επιβραβεύεται με αποστολές όπλων και διεθνή υποστήριξη.

Στην κεντρική Ευρώπη δυο υποτιθέμενοι νέοι ‘’εχθροί’’, ταυτόχρονα. Εξωτερικά οι Ρώσοι, εσωτερικά οι μετανάστες. Η λήψη μέτρων για την άμυνα και την ασφάλεια θα τύχουν γενικότερης αποδοχής μια και το κατάλληλο κλίμα έχει προετοιμαστεί από τα κανάλια και τις κυβερνήσεις.

Στη χώρα μας, το μεγαλύτερο ‘’επίτευγμα’’ της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η κυριαρχία της ατομικότητας και η αδιαφορία για τα κοινά προβλήματα – διεθνή και ντόπια.

Τα επιδόματα με το σταγονόμετρο δίνουν ψεύτικες ελπίδες για επιβίωση. Η διαφθορά καλλιεργεί την εντύπωση ότι όποιος είναι πιο ‘’μάγκας’’ κυριαρχεί. Η ανεμπόδιστη υποχωρητικότητα στα εθνικά θέματα έσπασε την εθνική συνείδηση αιώνων. Η εξωτερική πολιτική της χώρας είναι πολιτική υποτέλειας στους κυρίαρχους κύκλους της Ε..Ε. και της Αμερικής ενώ η πολιτική ‘’κατευνασμού’’ της Τουρκίας οδηγεί τη χώρα σε γεωπολιτικό περιορισμό της χωρικής κυριαρχίας της. Ο καθορισμός σαν ‘’εχθρού’’ του μετανάστη έχει παραπλανήσει τις συνειδήσεις ακόμη και στις ακριτικές περιοχές.

Συνοψίζοντας, βλέπουμε ότι η κρίση του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού έχει οδηγήσει τις δημοκρατίες σε παράλυση και τις κυρίαρχες χώρες να αναζητούν περισσότερους ζωτικούς χώρους και πόρους.

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχει συντελεστεί ένας βαθύς ιδεολογικός μετασχηματισμός. Το δόγμα σύμφωνα με το οποίο δεν υπάρχει τίποτα άλλο από άτομα σε μια κοινωνία είναι η μεγαλύτερη ιδεολογική επιτυχία του καπιταλισμού. Οι άνθρωποι συναλλάσσονται μέσω του ‘’αόρατου χεριού’’ της αγοράς. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, δεν χρειάζονται συλλογικότητες ούτε έθνη και κράτη. Ούτε φυσικά συλλογικές υπηρεσίες όπως κρατικά νοσοκομεία, σχολεία και κοινές ωφέλειες.

Σαν επακόλουθο, τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που στηρίζονται από τα ισχυρά κράτη διεκδικούν αποικίες, προσπαθούν να απομονώσουν τις αντίπαλες χώρες και να περιορίσουν τις εσωτερικές αντιδράσεις. Τα συστατικά στοιχεία του συστήματος είναι άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους.

Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία στο εσωτερικό μιας χώρας όταν αυτή η χώρα εφαρμόζει επεκτατική πολιτική και καταπιέζει άλλους λαούς.

Για να θυμηθούμε τα λόγια του Κ. Μαρξ ‘’δεν μπορεί ένας λαός να είναι ελεύθερος όταν καταπιέζει άλλους λαούς’’.

Δεν μπορεί οι πολίτες του Ισραήλ να είναι ελεύθεροι όταν η χώρα τους κάνει γενοκτονία στη Γάζα. Δεν μπορεί οι Τούρκοι να είναι ελεύθεροι όταν η χώρα τους κατέχει το 40% της Κύπρου.

Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση ανάλογη με αυτή που επικρατούσε στην Ευρώπη στις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σύγκρουση τότε για τις αποικίες, φόβος για την απόκτηση νέων τεχνολογιών (τότε επέκταση των τρένων, μεταλλικά βαριά πολεμικά πλοία κλπ), καθήλωση των καπιταλιστικών κερδών, ασθμαίνουσες δημοκρατίες.

Ίσως είναι η ώρα για επιστροφή στις συλλογικές διεκδικήσεις, για τεχνολογίες που θα εξυπηρετούν τους πολλούς και όχι τα βίτσια των ολιγαρχών, για έλεγχο του μεγάλου πλούτου. Η διεθνής συνεννόηση και ο σεβασμός είναι αναγκαία για την επιβίωση του πλανήτη.

Ακόμη, ίσως να μην επαρκεί η μείωση των ανισοτήτων και τα ‘’μπαλώματα’’ κάθε μορφής, με πρόσκαιρα πολιτικά σχήματα, που δεν είναι διατεθειμένα να κάνουν ρήξεις για το γενικότερο καλό.

(Ο Νίκος Τόσκας είναι υποστράτηγος ε.α. και πρώην υπουργός)