Άνευ προηγουμένου απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου «τύπου Πούτιν» συγκλονίζει τις ρουμανικές εκλογές
Among her opponents, the socialist Prime Minister and current presidential candidate Marcel Ciolacu was critical of the ruling. | Tobias Schwartz/Getty Images
Μετάφραση από το Politico
Οι δικαστές απέκλεισαν από την εκλογική διαδικασία μια υποψήφια με αντισημιτικό λόγο, με το σκεπτικό ότι απειλούσε τη θέση της Ρουμανίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, πολιτικοί της αντίπαλοι κατηγορούν το δικαστήριο ότι υπέρβη τα όρια της αρμοδιότητάς του, κάνοντας λόγο για παρέμβαση που θυμίζει αυταρχικά καθεστώτα, με αναφορές σε «πρακτικές τύπου Πούτιν».
Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρουμανίας κατηγορείται για αντιδημοκρατική παρέμβαση στις εκλογές
Η ανώτατη δικαστική αρχή της Ρουμανίας κατηγορείται για παρέμβαση στις εκλογές με αντιδημοκρατικό χαρακτήρα, αφού απέκλεισε από την προεδρική εκλογική αναμέτρηση μια υποψήφια της ακροδεξιάς, αντισημιτική και φιλορωσική, με το σκεπτικό ότι απειλούσε τη θέση της χώρας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Η Ντιάνα Σοσοάκα (Diana Șoșoacă), αρχηγός του υπερεθνικιστικού κόμματος S.O.S Romania, η οποία εξελέγη ευρωβουλευτής τον Ιούνιο, απαγορεύτηκε να συμμετάσχει στις προεδρικές εκλογές των δύο γύρων στις 24 Νοεμβρίου και 8 Δεκεμβρίου.
Η άνευ προηγουμένου απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ρουμανίας (CCR) προκάλεσε επικρίσεις από όλο το πολιτικό φάσμα, ακόμα και από σοσιαλιστές, φιλελεύθερους και πανεπιστημιακούς — με έναν σχολιαστή να αναφέρει πως θυμίζει την εκλογική διαχείριση του Κρεμλίνου.
🧠 Ακαδημαϊκή διάσταση
Σύμφωνα με την Αλεξάντρα Ιάνκου, καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου:
🗨️ «Είναι απορίας άξιο, διότι στο παρελθόν είχαμε υποψηφίους που δεν ήταν απαραίτητα σύμφωνοι με τις δημοκρατικές αξίες, αλλά αυτό το ζήτημα δεν είχε τεθεί ποτέ. Είναι η **πρώτη φορά που το δικαστήριο εξετάζει τις αξίες και τις αρχές του συντάγματος και κατά πόσο τις στηρίζει ένας υποψήφιος».
🧨 Αντίδραση Σοσοάκα
Η απόφαση προκάλεσε μια αντισημιτική έκρηξη οργής από τη Σοσοάκα, η οποία — χωρίς καμία απόδειξη — κατηγόρησε την ΕΕ, τους Εβραίους, τους Αμερικανούς, τους Γάλλους και το ίδιο το δικαστήριο για συνωμοσία εναντίον της.
🏛️ Το σκεπτικό του δικαστηρίου
Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε, στη δημόσια αιτιολόγηση της απόφασής του, ότι:
🧾 Η Σοσοάκα, βάσει των δημοσίων λόγων και θέσεών της, δεν θα μπορούσε — ως Πρόεδρος — να σεβαστεί το Σύνταγμα της Ρουμανίας και να προστατεύσει τη δημοκρατία, ενώ απειλούσε την ένταξη της Ρουμανίας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Επιπλέον, το δικαστήριο διαπίστωσε:
🔍 «προώθηση συνεχούς αντιδημοκρατικού και αντισημιτικού λόγου εκ μέρους της κυρίας Diana Iovanovici-Șoșoacă, καθώς και συστηματική, επίμονη και μακροχρόνια συμπεριφορά με στόχο την υπονόμευση των συνταγματικών θεμελίων του ρουμανικού κράτους και των εγγυήσεών του — δηλαδή της συμμετοχής της Ρουμανίας στις ευρωατλαντικές δομές.»
Η Σοσοάκα είχε ζητήσει την προσάρτηση ουκρανικών εδαφών και το σταμάτημα αποστολής όπλων στο Κίεβο
Η Ντιάνα Σοσοάκα έχει ζητήσει στο παρελθόν από την ΕΕ να σταματήσει να στέλνει όπλα στην Ουκρανία, καθώς και να προσαρτήσει η Ρουμανία εδάφη της Ουκρανίας.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξής της στο Politico την περασμένη εβδομάδα, επιτέθηκε στο Ισραήλ, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στις μυστικές υπηρεσίες και των δύο χωρών, ισχυριζόμενη ότι «επηρέασαν την απόφαση του δικαστηρίου», χωρίς όμως να παρουσιάσει καμία απόδειξη.
🎙️ Εκπρόσωπος της Πρεσβείας των ΗΠΑ στο Βουκουρέστι δήλωσε στο Politico:
«Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών υποστηρίζει την ανεξαρτησία των ρουμανικών δικαστηρίων και δεν επεμβαίνει στις αποφάσεις τους».
Η πρεσβεία του Ισραήλ δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
❗ Αμφιβολίες για την ανεξαρτησία του CCR
Η Σοσοάκα δεν είναι η μόνη σημαντική προσωπικότητα που εξεπλάγη από την απόφαση.
Ο σοσιαλιστής Πρωθυπουργός και υποψήφιος για την προεδρία Μαρτσέλ Τσιόλακου (Ciolacu), όπως και ο ευρωβουλευτής Γιούτζεν Τομάκ (Eugen Tomac) από το φιλελεύθερο Renew Europe, επικρίνουν την απόφαση, παρότι διαφωνούν κάθετα με την Σοσοάκα.
🗣️ Τομάκ:
«Η Σοσοάκα ενσαρκώνει ό,τι πιο τοξικό υπάρχει στη ρουμανική πολιτική. Όμως τέτοιοι πολιτικοί δεν πρέπει να εμποδίζονται με μεθόδους τύπου Πούτιν… Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι αμφιλεγόμενη και δύσκολα κατανοητή. Η αποπομπή της θα έπρεπε να γίνει από τους ψηφοφόρους ή μέσω θεσμικών δημοκρατικών διαδικασιών».
📊 Τι έδειχναν οι δημοσκοπήσεις
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν κλειστή εκλογική μάχη, με τον Τσιόλακου (20,3%) και τον ανεξάρτητο πρώην αναπληρωτή γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μίρτσεα Τζεοανά (Geoană) (21,4%) να προκρίνονται στον δεύτερο γύρο.
Πριν την αποβολή της, η Σοσοάκα συγκέντρωνε 13,6%, βρισκόμενη στην τέταρτη θέση.
Σύμφωνα με την πολιτική αναλύτρια Αλεξάντρα Ιάνκου, ο Γκιόργκε Σιμιόν (George Simion), επικεφαλής του περισσότερο αναγνωρίσιμου ακροδεξιού κόμματος AUR, είναι πιθανό να απορροφήσει τους ψήφους της Σοσοάκα.
🗳️ Κάλεσμα επανεκκίνησης των εκλογών — και η άρνηση των υπολοίπων
Η Σοσοάκα κάλεσε τους Ciolacu και Geoană να αποσυρθούν, ώστε να επαναληφθεί η εκλογική διαδικασία και να υποβάλει ξανά την υποψηφιότητά της. Αμφότεροι αρνήθηκαν.
Ο Τσιόλακου όμως άνοιξε συζήτηση για ευρεία μεταρρύθμιση του CCR:
💬 «Η σημερινή διαδικασία καθιστά το Συνταγματικό Δικαστήριο όργανο που δεν παρέχει δικαίωμα υπεράσπισης ή έφεσης… Η μόνη σοβαρή συζήτηση που πρέπει να γίνει στην κοινωνία είναι αυτή της μεταρρύθμισης του CCR. Κι αυτό ακριβώς σκοπεύω να κάνω».
🏛️ Το αδιέξοδο της συνταγματικής μεταρρύθμισης
Η Ιάνκου πάντως τόνισε ότι η μεταρρύθμιση του CCR έχει συζητηθεί πολλές φορές χωρίς αποτέλεσμα, επειδή τελικά όλοι οι νόμοι καταλήγουν να περνούν από το CCR.
🗨️ «Δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα στο Συνταγματικό Δικαστήριο», ανέφερε.
Το CCR αρνήθηκε αίτημα συνέντευξης από το Politico, λέγοντας:
«Δηλώσεις ή συνεντεύξεις δικαστών κατά την προεκλογική περίοδο δεν είναι ενδεδειγμένες».
