Η Στροφή της Αμερικανικής Συντηρητικής Ρητορικής προς τον Απομονωτισμό

Του Νίκου Πανόπουλου.

Η αμερικανική δεξιά περνά μία βαθιά ιδεολογική μετάλλαξη. Από τις ημέρες του Ρόναλντ Ρίγκαν, όπου ο αντισοβιετικός παρεμβατισμός ήταν δεδομένος, μέχρι το δόγμα Τραμπ και τις σημερινές θέσεις σχολιαστών όπως ο Ματ Γουόλς, είναι εμφανής μια στροφή από τον διεθνισμό προς τον εθνικιστικό απομονωτισμό.

Η ανατροπή της νεοσυντηρητικής κληρονομιάς

Οι νεοσυντηρητικοί της εποχής Μπους υιοθέτησαν τον στρατιωτικό παρεμβατισμό ως εργαλείο διάδοσης της δημοκρατίας. Σήμερα, ωστόσο, προσωπικότητες της δεξιάς όπως ο Τάκερ Κάρλσον, ο Τζέι Ντι Βανς, ο Ματ Γουόλς και ο Ντόναλντ Τραμπ επαναφέρουν έναν λόγο αυτοπροστασίας, θέτοντας ως ύψιστη προτεραιότητα την ασφάλεια, ευημερία και ταυτότητα του εσωτερικού έθνους.

Η Ουκρανία ως σημείο ρήξης

Η σύγκρουση στην Ουκρανία λειτουργεί ως καταλύτης αυτής της στροφής. Ο Τραμπ μιλά ανοιχτά για «πόλεμο του Μπάιντεν», υποστηρίζοντας πως οι ΗΠΑ «πετούν χρήματα από το παράθυρο». Ο Ματ Γουόλς καταγγέλλει πως «θέλουν να σε κάνουν να νοιάζεσαι περισσότερο για την ειρήνη στο Ντονμπάς παρά για την ασφάλεια του παιδιού σου». Το αφήγημα είναι σαφές: το έθνος πρώτα, οι ξένες συγκρούσεις δεύτερες ή καθόλου.

Νέος απομονωτισμός ή στρατηγικός ρεαλισμός;

Η νέα ρητορική δεν είναι απλώς μια επιστροφή στο δόγμα του μεσοπολέμου. Αντίθετα, πρόκειται για μια μεταμοντέρνα εκδοχή του απομονωτισμού: ένα υβρίδιο πατριωτικού λαϊκισμού, αμερικανικού παρεμβατισμού και αντισυστημικής καχυποψίας. Οι ΗΠΑ, λένε, πρέπει να παύσουν να είναι ο «παγκόσμιος αστυνόμος» και να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητές τους με βάση το εσωτερικό συμφέρον.

Οι συνέπειες για την παγκόσμια τάξη

Η στροφή αυτή έχει βαθιές συνέπειες για τον διεθνή ρόλο των ΗΠΑ: λιγότερη εμπλοκή σε διεθνείς συμμαχίες, περιορισμός στρατιωτικής παρουσίας στο εξωτερικό, αλλά και αποδυνάμωση της ηθικής ηγεσίας που κάποτε επικαλούνταν η Ουάσινγκτον. Στον Παγκόσμιο Νότο, η αλλαγή αυτή αφήνει χώρο σε δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία να προσεγγίσουν χώρες που βλέπουν πλέον τις ΗΠΑ ως απρόβλεπτο και εσωστρεφή δρώντα.

Συμπέρασμα

Η αμερικανική δεξιά επαναδιαπραγματεύεται τον ρόλο της χώρας της στον κόσμο. Η αναδίπλωση δεν είναι απλώς ιδεολογική – είναι και αντανάκλαση της κοινωνικής κόπωσης, του οικονομικού κόστους και της πολιτικής δυσπιστίας προς τον παλαιό παρεμβατισμό. Το ερώτημα είναι αν αυτή η στροφή θα παγιωθεί ή αν αποτελεί απλώς μια φάση εν μέσω γεωπολιτικών μετατοπίσεων.

---