Ελλάς: Η ψευδαίσθηση της "Συμμαχικής Προστασίας" έναντι της Τουρκίας

Του Geopolitics News 7/16/2025

Η Ελλάδα, ένα κράτος-μέλος της ΕΕ και του NATO, έχει βαθιά ενσωματωθεί στις δυτικές δομές, πιστεύοντας αφελώς ότι η συμμαχία της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, το Ισραήλ και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα εξασφαλίσει στρατηγική υποστήριξη σε περίπτωση σύγκρουσης με την Τουρκία. Ωστόσο, μια ανάλυση των διμερών σχέσεων αυτών των "συμμάχων" με την Άγκυρα αποκαλύπτει μια σκληρή πραγματικότητα: τα συμφέροντά τους δεν ευθυγραμμίζονται με τα ελληνικά συμφέροντα, αφήνοντας την Ελλάδα εκτεθειμένη ως έναn χρήσιμο ηλίθιο στη γεωπολιτική αντιπαράθεση μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

1. ΗΠΑ: Στρατηγική Αμφιθυμία και Τουρκικές "Κόκκινες Γραμμές"

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρά τις δημόσιες δηλώσεις υπέρ της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, έχουν μια μακροχρόνια στρατηγική σχέση με την Τουρκία ως μέλος του NATO και περιφερειακό εταίρο. Παρά τις εντάσεις (π.χ. αγορά των S-400 της Ρωσίας), οι ΗΠΑ εξακολουθούν να εξαρτώνται από την Τουρκία για:

• Στρατιωτικές βάσεις: Η βάση Incirlik είναι κρίσιμη για επιχειρήσεις στην Συρία και το Ιράκ.

• Αντιμετώπιση της Ρωσίας: Η Τουρκία αποτελεί φραγμό στην ρωσική επέκταση στον Καύκασο και τη Μεσόγειο.

• Συμφέροντα στον ενεργειακό τομέα: Η Τουρκία είναι ένας ενδιάμεσος για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed.

Η Στάση των ΗΠΑ στην Ελληνοτουρκική Σύγκρουση:
Οι ΗΠΑ έχουν αποφύγει να πάρουν ξεκάθαρη θέση σε διαμάχες όπως η υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο ή τις θαλάσσιες ζώνες στην Κύπρο. Αντίθετα, προωθούν τον διάλογο μέσω του NATO, φοβούμενες ότι η στήριξη της Ελλάδας θα μπορούσε να ωθήσει την Τουρκία προς τη Ρωσία. Η αμερικανική ουδετερότητα υπονομεύει την ελληνική εμπιστοσύνη στην "προστασία" της Δύσης.

2. Γαλλία: Τα Οικονομικά Συμφέροντα Υπερτερούν της Αλληλεγγύης

Η Γαλλία έχει προβάλει τον εαυτό της ως στρατηγικό σύμμαχο της Ελλάδας, υπογράφοντας συμφωνίες αμυντικού εξοπλισμού (π.χ. φρεγάτες Belh@rra) και υποστηρίζοντας την ελληνική κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, οι σχέσεις της Γαλλίας με την Τουρκία είναι βαθιές:

• Εμπόριο: Η Τουρκία είναι ο 17ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γαλλίας, με διμερείς εμπορικές συναλλαγές ύψους €16 δισεκατομμυρίων (2023).

• Ενεργειακές Συμπράξεις: Η TotalEnergies της Γαλλίας συμμετέχει σε γεωτρήσεις στην “τουρκική ΑΟΖ” της Κύπρου, παρακάμπτοντας τις ελληνικές και κυπριακές αξιώσεις.

• Περιφερειακή Ισορροπία: Η Γαλλία αποφεύγει την πρόκληση της Άγκυρας, φοβούμενη την αποσταθεροποίηση της Λιβύης και του Σαχέλ, όπου η Τουρκία έχει επιρροή.

Η Γαλλική "Ισορροπία":
Παρά την ρητορική υποστήριξη, η Γαλλία δεν θα ρισκάρει οικονομικές ζημιές ή περιφερειακή αναταραχή για χάρη της Ελλάδας. Η ουδετερότητά της σε διαμάχες όπως η τουρκική παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ (π.χ. το πλοίο Fatih το 2019) αποκαλύπτει την προτεραιότητα των συμφερόντων της Γαλλίας έναντι της αλληλεγγύης.

3. Ισραήλ: Στρατηγικός Υπολογισμός έναντι της Τουρκίας

Το Ισραήλ και η Ελλάδα έχουν αναπτύξει στενές αμυντικές σχέσεις (π.χ. κοινές ασκήσεις, συμφωνίες για φυσικό αέριο), αλλά το Ισραήλ διατηρεί μια λεπτή ισορροπία με την Τουρκία:

• Κοινός Αντίπαλος: Τόσο το Ισραήλ όσο και η Τουρκία αντιτίθενται στην επέκταση του Ιράν στην περιοχή.

• Ενεργειακή Συνεργασία: Οι τουρκικές και ισραηλινές εταιρείες έχουν συζητήσει για αγωγούς φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας προς την Ευρώπη.

• Ιστορικές Διπλωματικές Επαφές: Παρά τις εντάσεις (π.χ. το Mavi Marmara το 2010), το Ισραήλ και η Τουρκία αποκατέστησαν τις σχέσεις τους το 2022, μοιράζοντας ανησυχίες για την παλαιστινιακή πολιτική και την ενεργειακή ασφάλεια.

Η Στάση του Ισραήλ:
Σε μια ελληνοτουρκική σύγκρουση, το Ισραήλ θα αποφύγει να πάρει θέση, προτιμώντας να διατηρήσει τις γέφυρες με την Άγκυρα. Η στρατηγική αμφιθυμία του υπονομεύει την ελληνική ελπίδα για σταθερή υποστήριξη.

4. ΕΕ και NATO: Θεσμικές Αδυναμίες και Συλλογική Δράση

• Ευρωπαϊκή Ένωση: Η ΕΕ δεν έχει κοινή αμυντική πολιτική και εξαρτάται από το NATO για την ασφάλεια. Κράτη-μέλη όπως η Γερμανία προωθούν τον διάλογο αντί της ποινικοποίησης της Τουρκίας, ενώ ΕΕ ανέχεται την κατοχή από την Τουρκία το μισό έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας που αποτελεί μέλος της . Η ΕΕ έχει αποτύχει να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία για τις παραβιάσεις της στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.

• NATO: Η συμμαχία χαρακτηρίζει την Ελλάδα και την Τουρκία ως "συμμάχους" παρά τις συχνές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και τις απειλές για casus belli κατά της Ελλάδας. Το NATO περιορίζεται στην μεσολάβηση (π.χ. μηχανισμός αποκλιμάκωσης), φοβούμενο ότι η στήριξη της Ελλάδας θα μπορούσε να καταστρέψει την ενότητα του.

Η Ελλάδα ως "Χρήσιμος Ηλίθιος" στην Αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης

Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, βασισμένη στην πίστη ότι οι δυτικοί σύμμαχοι θα την υπερασπιστούν έναντι της Τουρκίας, αγνοεί την πραγματικότητα των συμφερόντων:

• Η Τουρκία ως Κρίσιμος Κρίκος: Για τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το NATO, η Τουρκία είναι ένας αναπόσπαστος κρίκος για τον έλεγχο της μετανάστευσης, την αντιμετώπιση της Ρωσίας και την σταθερότητα στη Μέση Ανατολή.

• Η Ελλάδα ως Περιφερειακή Μικροδύναμη: Η Ελλάδα δεν διαθέτει τον μοχλό για να αναγκάσει τους συμμάχους της να επιλέξουν πλευρά. Η στρατιωτική της εξάρτηση από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ (π.χ. αγορές F-35) την καθιστά ακόμη πιο ευάλωτη.

• Η Τουρκία ως "Συνεταίρος": Η Άγκυρα εκμεταλλεύεται την αμφιθυμία της Δύσης, διατηρώντας σχέσεις με τη Ρωσία (S-400) και την Δύση (F-16), αποδυναμώνοντας τις ελληνικές προσπάθειες για απομόνωση της Τουρκίας.

Η Ανάγκη για Στρατηγική Αυτονομία

Η Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει τις ψευδαισθήσεις της "συμμαχικής προστασίας" και να επιδιώξει:

1. Διπλωματική Διαφοροποίηση: Ενίσχυση των σχέσεων με μη-δυτικές δυνάμεις (π.χ. Αίγυπτος, ΗΑΕ, Ινδία).

2. Στρατιωτική Αυτάρκεια: Επένδυση σε εγχώρια αμυντική βιομηχανία και συμμαχίες εκτός του NATO (π.χ. τριμερής συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ).

3. Ενεργειακή Δύναμη: Εκμετάλλευση των αποθεμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο ως μοχλού σταθερότητας.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να ενεργεί ως χρήσιμος ηλίθιος για τις δυτικές δυνάμεις. Η ουδετερότητα των συμμάχων της έναντι της Τουρκίας δεν είναι μια αποτυχία της Δύσης, αλλά μια απόδειξη της γεωπολιτικής λογικής: τα συμφέροντα υπερτερούν της αλληλεγγύης. Η Ελλάδα πρέπει να ξαναγράψει τους όρους της συμμετοχής της στον διεθνή στίβο—ή να συνεχίσει να πληρώνει το τίμημα της εθελοντικής εξάρτησης.

Επίλογος:
Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας αντικατοπτρίζει μια νομική σκέψη της επίκλησης του διεθνούς δικαίου που έχει ξεπεραστεί από την πραγματικότητα. Όσο η χώρα παραμένει προσκολλημένη στις δυτικές δομές χωρίς να αντισταθμίζει τα συμφέροντά της, θα συνεχίσει να υποτιμά την στρατηγική απειλή της Τουρκίας και να υπερεκτιμά την υποστήριξη των "συμμάχων" της. Η αυτονομία, όχι η εθελοντική εξάρτηση, είναι η μόνη οδός προς την ασφάλεια.

---