Η Ευρώπη παρασύρθηκε σε ένα φαύλο κύκλο από τον οποίο δεν μπορεί να βγει.

Η Ευρώπη μοιάζει πλέον με τους αποκλεισμένους σε ένα κάστρο που έχουν ανάγκη τη συνοχή μεταξύ τους αλλά απαιτούν και εξοπλισμούς αφού έχουν χάσει όλο τον ζωτικό χώρο στον περίγυρό τους.

Παρακαλούν τον Τραμπ να παραμείνουν αποικία της Αμερικής, να διατηρήσει αυτός τα λιγοστά στρατεύματά του στην Ευρώπη μαζί με την υπόσχεση του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ που υπόσχεται αμοιβαία υποστήριξη σε περίπτωση πολέμου, στο όνομα μιας ασφάλειας που είναι περισσότερο κατασκευή παρά ανάγκη.

Η Ευρώπη παρασύρθηκε σε ένα φαύλο κύκλο από τον οποίο δεν μπορεί να βγει.

Εγκατέλειψε την φτηνή ρωσική ενέργεια και είδε τη βιομηχανία της να συρρικνώνεται και να γίνεται ακριβή. Οι μικρομεσαίοι και οι εργαζόμενοι πιέζονται για να κάνουν παραχωρήσεις στις ώρες εργασίας και τις αμοιβές. Η φτηνότερη και ποιοτικά ισάξια αν όχι καλύτερη κινεζική τεχνολογία την πιέζει, παρά τους δασμούς.

Η αμερικανική εκβιαστική πολιτική του φαινομενικά αλλοπρόσαλλου Τραμπ προσπαθεί να κερδίσει ότι μπορεί σε τομείς πέραν των εξοπλισμών.

Η Ευρώπη κλείστηκε στον εαυτό της και προσπαθεί να διατηρήσει με αμυντική πολιτική ότι της έχει απομείνει.

Εισάγει αγροτικά προϊόντα από την Λατινική Αμερική, σε συμφωνία με τις χώρες της Mercosur και τις τρίτες χώρες της Μεσογείου ενώ οι βόρειες χώρες χρησιμοποιούν τις νότιες σαν χώρους αναψυχής.

Παραμέλησε την Παιδεία και την έρευνα στο όνομα ενός κέρδους που ποτέ δεν ήρθε από μια σφιχτή οικονομική πολιτική που πρώτο θύμα ήταν η χώρα μας.

Ακόμη και η Γαλλία αντιδρά γνωρίζοντας ότι έχει χάσει την Αφρική και στη Μέση Ανατολή ενώ προσπαθεί να παραστήσει την προστάτιδα των Παλαιστίνιων αφού η ίδια συνέβαλε στην διάλυση της Λιβύης και της Συρίας. Ο πρωθυπουργός Μπαϊρού δήλωσε ότι ήταν ‘’μια κακή μέρα για την Ευρώπη’’.

Στην ίδια κατεύθυνση ο Στάρμερ στη Μ. Βρετανία ωθεί στα άκρα την κατάσταση στην Ουκρανία αλλά πιεζόμενος από την νέα κίνηση του Κόρμπιν στα αριστερά του, προειδοποιεί ότι θα αναγνωρίσει το Παλαιστινιακό κράτος.

Ο Τραμπ απειλούσε να επιβάλλει δασμούς 30% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές όλων των προϊόντων από 1ης Αυγούστου. Οι διαπραγματεύσεις με την φον ντερ Λάϊεν κατέληξαν στο 15%. Επιπλέον οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να επενδύσουν 600 δις στις ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια ενώ θα πρέπει να εισάγουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και υλικό για τους πυρηνικούς αντιδραστήρες στην Ευρώπη αξίας 750 δις. Αυτό σημαίνει δαπάνες επιπλέον 250 δις κάθε χρόνο προκειμένου να μηδενιστεί η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία και να εξαρτηθεί η Ευρώπη απόλυτα από την Αμερική.

Σύμφωνα με το POLITICO, οι εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία τον περασμένο χρόνο ήταν μόλις 23 δις. Οι αμερικανικοί ενεργειακοί κολοσσοί βρήκαν ευκαιρία να τριπλασιάσουν τις εξαγωγές τους στην Ευρώπη και να αναδιατάξουν τις εξαγωγές τους σε άλλες χώρες.

Οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στις ΗΠΑ είναι αμφίβολο αν κατορθώσουν να φτάσουν τον στόχο των 600 δις χωρίς ενεργοποίηση των ιδιωτικών φορέων. Όμως η Ευρώπη δεν είναι Κίνα και δεν μπορεί να κατευθύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις σύμφωνα την ευρωπαϊκή στρατηγική ή τις συμφωνίες της φον ντερ Λαϊεν.

Ήδη οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στις ΗΠΑ φτάνουν τα 2,8 τρις δολ. και απασχολούν 3,4 εκατομ. θέσεις εργασίας.

Σε περίπτωση που γίνουν επιπλέον επενδύσεις οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας στην Ευρώπη θα είναι σημαντικές.

Οι διαπραγματεύσεις έμειναν στα ελλείμματα των εμπορικών συναλλαγών εμπορευμάτων χωρίς να ληφθούν υπόψη οι υπηρεσίες που προέρχονται κύρια από τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες Google, Meta και Microsoft.

H Eurostat παρουσιάζει το ύψος των συναλλαγών σε υπηρεσίες μεταξύ ΗΠΑ-Ε.Ε. για το 2024 σε 816,9 δις ενώ οι συναλλαγές σε εμπορεύματα ανέρχονται σε 867,1 δις Euros.

Και μόνο από αυτή τη σύγκριση φαίνεται η ανισομερής συμφωνία μεταξύ Τραμπ και φον ντερ Λαϊεν.

Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες πιστεύουν ότι απέφυγαν το χειρότερο των 30% δασμών όμως δεν θα υπάρχουν δασμοί για τα αμερικανικά αυτοκίνητα στην Ευρώπη. Οι Γάλλοι οινοποιοί πίεσαν να μην υπάρξουν ευρωπαϊκοί δασμοί για τα αμερικανικά κρασιά σε αντάλλαγμα να πουλούν ευνοϊκότερα τα δικά τους στις ΗΠΑ.

Γενικότερα θα πληγεί η βιομηχανία της Ευρώπης και οι εξαγωγές χάλυβα και αλουμίνιου.

Η Ευρώπη θεώρησε ότι αντάλλαξε την ασφάλειά με την οικονομία της. Τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε χρόνια και μέχρι να ισχυροποιηθεί αμυντικά ώστε να μην εξαρτάται από την αμερικανική παρουσία.

Χαρακτηριστικά, η Γερμανία ανακοίνωσε τον Ιούνιο αύξηση των αμυντικών δαπανών από 86 δις το 2025 σε 153 δις μέχρι το 2029 ώστε να φτάσει τον στόχο του 3,5% για αγορά εξοπλισμών που επέβαλλε το ΝΑΤΟ.

Ο Γερμανός Υπουργός Άμυνας Πιστόριους επισκέφθηκε τις προηγούμενες βδομάδες την Ουάσιγκτον προκειμένου να καθυστερήσει την αμερικανική αποχώρηση στρατευμάτων από τη Γερμανία. Όμως όλες οι ενδείξεις είναι στην κατεύθυνση αποχώρησης μετά τον Σεπτέμβριο του 30% των 30.000 Αμερικανών που βρίσκονται στη Γερμανία και άλλων 30.000 που έφτασαν στην Ευρώπη με εντολή Μπάϊντεν μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και αυτό δεν μπορεί να αποφευχθεί μια και η αμερικανική στρατηγική έχει μεταφερθεί στον Ινδικό και στον Ειρηνικό. Θα παραμείνουν στη Γερμανία μόνο οι βάσεις που εξυπηρετούν περιφερειακούς σχεδιασμούς στη Μέση Ανατολή και δευτερευόντως στην Ουκρανία όπως το Ramstein και το Grafenwöhr, όπου βρίσκονται κέντρα διοίκησης, νοσοκομεία και αεροδρόμια.

Είκοσι περίπου χώρες της Ε.Ε. έχουν ζητήσει συμμετοχή στο πρόγραμμα δανειοδότησης SAFE για αγορά εξοπλισμών ύψους 150 δις με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής σε 45 χρόνια και χαμηλό επιτόκιο. Η Ελλάδα ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει 1,2 δις που σημαίνει ότι οι δαπάνες για εξοπλισμούς μέχρι το 2036 θα φτάσουν τα 30 δις. Όμως η δανειοδότηση αυτή επιδιώκεται από την Ε.Ε. να προσανατολισθεί σε όπλα και πυρομαχικά για την Ουκρανία. Μένει να δούμε πως θα εξελιχθεί η διαδικασία προμήθειας και ποιος θα είναι ο προορισμός των εξοπλισμών.

Να θυμίσουμε ότι πριν ένα χρόνο ο Ντράγκι είχε περιγράψει ότι 78% από τα 75 δις που ξόδεψαν οι χώρες της Ε.Ε. για την Άμυνα μεταξύ του Ιουν. 2022 και Ιουν. 2023 πήγαν εκτός Ευρώπης με το 63% εξ αυτών στις αμερικανικές πολεμικές βιομηχανίες.

Μπορεί η τελευταία συμφωνία να μην υποχρεώνει τις ευρωπαϊκές χώρες να αγοράζουν αμερικανικό πολεμικό υλικό αλλά οι παραγγελίες χωρών της Ε.Ε. ήδη περιλαμβάνουν 450 αεροσκάφη F-35, αντιαεροπορικά συστήματα Patriot, άρματα μάχης Abrams κ.α.

Όταν ανακοινώθηκε η πρόταση Ντράγκι σύσσωμη η σοσιαλδημοκρατία μαζί και η Αριστερά στην Ευρώπη και στην Ελλάδα πανηγύριζαν ότι θα επιτευχθεί αμυντική αυτονομία και θα απεξαρτηθούν οι χώρες της Ε.Ε. από την Αμερική. Μέσα σε ένα χρόνο αποκαλύφθηκαν τα ‘’πήλινα πόδια΄΄της πρότασης, η οποία όμως αποτέλεσε τη βάση για τη συμφωνία του 5% για την άμυνα, τη μεγαλύτερη πρόσδεση της Ευρώπης στις ΗΠΑ αλλά και την συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία. Ο επανεξοπλισμός-REARM αποτέλεσε το θεμέλιο της αντίληψης ότι μπορεί η οικονομία να εκτοξευθεί μέσω των εξοπλισμών και πάνω σε αυτό πάτησαν οι αμερικανικές πιέσεις για συνολική ρύθμιση των συναλλαγών σε όλους τους τομείς, με την τωρινή συμφωνία.

Η μεγαλύτερη πρόσδεση στην αμερικανική οικονομία και η ‘’πολεμική’’ ατμόσφαιρα φέρνουν νέες νοοτροπίες και μέτρα καταστολής όπως ήδη συμβαίνει με τις εκδηλώσεις υποστήριξης του αγώνα των Παλαιστινίων. Η εποχή της μετριοπάθειας και της αποδοχής των διαφορετικών απόψεων έχει παρέλθει.

Η ελληνική κυβέρνηση αναζητά τρόπους για να δικαιολογήσει την υποταγή στην αμερικανική πολιτική και σε αυτή της Ε.Ε.

Η εστίαση όλης της πολιτικής της είναι στην κάλυψη των εσωτερικών προβλημάτων της ενώ θα έπρεπε να εξετάζει και αντιδρά στις κοσμογονικές αλλαγές στο εξωτερικό.

Δεν αντιδρά στον τουρκικό επεκτατικό ανασχεδιασμό της Ν.Α. Μεσογείου ενώ προσπαθεί να καθησυχάσει τον ελληνικό λαό μέσω της επικοινωνιακής υπεροχής της.

Αναζητά δάνεια από το ευρωπαϊκό SAFE και κανείς δεν ξέρει αν τα όπλα και πυρομαχικά που θα αγοραστούν προορίζονται για την Ουκρανία όπως πολλά αποθέματα πυρομαχικών του ελληνικού στρατού.

Καλλιεργεί την λανθασμένη άποψη ότι αν μας επιτεθούν οι Τούρκοι θα μας σώσουν οι Ευρωπαίοι.

Ξεχνούν ότι αυτός ο τόπος θέλει αλήθειες και θυσίες για να κρατηθεί ολάκερος. Ο ελληνικός λαός οφείλει να παλεύει για τα συμφέροντά και την κυριαρχία του.

Δρόμος επίπεδος και με ροδοπέταλα δεν υπάρχει.

Οι κυρίαρχοι κύκλοι στην Ευρώπη παίζουν το τελευταίο χαρτί της ύπαρξής τους. Εμείς έχουμε άλλες προτεραιότητες.

(Ο Νίκος Τόσκας είναι υποστράτηγος ε.α. και πρώην υπουργός)

---