Η Κλοπή του Ουρανίου και το Πυρηνικό Παζάρι: Το Σκάνδαλο που Επισκιάζει τη Διεθνή Πυρηνική Διαφάνεια

Το απόρρητο ισραηλινό πυρηνικό πρόγραμμα και το περιβόητο περιστατικό της εξαφάνισης 300 κιλών εμπλουτισμένου ουρανίου από αμερικανικό εργοστάσιο (NUMEC) αποτελούν ένα από τα πιο σιωπηλά σκάνδαλα της στρατηγικής συνεργασίας ΗΠΑ–Ισραήλ.

---

Του Νίκου Πανόπουλου

Εισαγωγή
Το απόρρητο ισραηλινό πυρηνικό πρόγραμμα και το περιβόητο περιστατικό της εξαφάνισης 300 κιλών εμπλουτισμένου ουρανίου από αμερικανικό εργοστάσιο (NUMEC) αποτελούν ένα από τα πιο σιωπηλά σκάνδαλα της στρατηγικής συνεργασίας ΗΠΑ–Ισραήλ. Τα αποχαρακτηρισμένα αρχεία της CIA και οι ιστορικές αναφορές αποκαλύπτουν μια πραγματικότητα γεμάτη υποκρισία στην εφαρμογή της πολιτικής μη διάδοσης πυρηνικών όπλων.

Το Αδιέξοδο του Κένεντι και η "Dimona"

• 1960–1963: Ο Πρόεδρος Τζον Φ. Κένεντι, με το πυρηνικό ζήτημα ως «προσωπικό του εφιάλτη», απαίτησε επανειλημμένα επιθεωρήσεις στο πυρηνικό εργαστήριο Dimona του Ισραήλ.

• Το Ισραήλ παρουσίασε την εγκατάσταση ως "εργοστάσιο υαλικών", ενώ ο Κένεντι απείλησε με αναστολή βοήθειας αν δεν επιτραπεί η διεθνής εποπτεία.

• Μετά τη δολοφονία του (1963), οι πιέσεις διακόπηκαν – και το Dimona ποτέ δεν επιθεωρήθηκε.

Το Σκάνδαλο NUMEC: Η Κλοπή που "Δεν Έγινε"

• Πηγή: Εταιρεία Nuclear Materials and Equipment Corporation (NUMEC) στην Πενσυλβάνια.

• Χρονοδιάγραμμα: Από τη δεκαετία του '60 έως τα μέσα '70, 269–300 kg εμπλουτισμένου ουρανίου-235 (αρκετά για 10+ πυρηνικές βόμβες) εξαφανίστηκαν.

• Ερεύνες του FBI και της CIA:

  • 1965: Έκθεση της CIA συνδέει τον ιδιοκτήτη του NUMEC, Ζαλμάν Σάπιρο, με ισραηλινούς πράκτορες.

  • 1978: Επίσημη έκθεση του Υπουργείου Ενέργειας επιβεβαιώνει: "Το υλικό πιθανότατα κατέληξε στο Ισραήλ".

• Κυρώσεις: Ποτέ δεν επιβλήθησαν – παρά τις αποδείξεις.

Η Πολιτική της "Πυρηνικής Αμφισημίας"

Παρόλο που οι ΗΠΑ γνώριζαν για το ισραηλινό οπλοστάσιο (σήμερα εκτιμάται σε 80–400 πυρηνικές κεφαλές), επέλεξαν μια στρατηγική σιωπής:

• Ούτε επιβεβαίωση, ούτε άρνηση: Η επίσημη γραμμή παραμένει η "μη αναγνώριση" του προγράμματος.

• Διπλό Κριτήριο: Το Ισραήλ δεν υπέγραψε ποτέ τη Συνθήκη Μη Διάδοσης (NPT) και δεν δέχεται επιθεωρήσεις.

Το Ιράν vs. Ισραήλ: Το Διπλό Πρότυπο

• Ιράν:

  • Υπογράψατε τη Συνθήκη NPT (1968).

  • Αποδέχεται τακτικές επιθεωρήσεις του ΔΟΑΕ από το 2003.

  • Καμία απόδειξη στρατιωτικοποίησης σε συνολικά 23 εκθέσεις του ΔΟΑΕ (2023).

• Ισραήλ:

  • Αρνήθηκε την NPT ως "εξαιρετικά διακριτικό κράτος".

  • Καμία επιθεώρηση στη Dimona – παρά τις 20+ φορές που ζητήθηκε.

⚖️ Συμπέρασμα: Το Κόστος της Υποκρισίας

Η υπόθεση NUMEC και η προστασία του ισραηλινού πυρηνικού προγράμματος αποτελούν κλασικό παράδειγμα γεωπολιτικής διπροσωπίας:

• Καθιέρωση επικίνδυνου προηγούμενου: Η ατιμώρητη κλοπή πυρηνικού υλικού υπονομεύει το διεθνές δίκαιο.

• Ερώτημα Αξιοπιστίας: Η σιωπηλή συγκατάθεση των ΗΠΑ εξηγεί γιατί χώρες του Παγκόσμιου Νότου θεωρούν τις "ανησυχίες" της Δύσης για το Ιράν ως θέατρο.

• Στρατηγική Κενών (Enforcement Lacunae): Η πολιτική "αμφισημίας" ενισχύει την πυρηνική αναρχία – και δίνει δικαιολογίες σε άλλα κράτη να απορρίψουν τον έλεγχο.

"Αν η Δύση αγνοεί τον κλἐφτη για γεωπολιτικούς λόγους, χάνει το ηθικό δικαίωμα να τιμωρήσει τον φόβο της κλοπής"
– Robert F. Kennedy Jr., αναφερόμενος στο σκάνδαλο NUMEC (2023).

Πηγές:

• CIA Memorandum "The NUMEC Affair" (1976, αποχαρακτηρισμένο 2011)

• Υπουργείο Ενέργειας ΗΠΑ, "NUMEC: Nuclear Material Losses" (1978)

• Avner Cohen, "Israel and the Bomb" (Columbia University Press)

• IAEA Reports on Iran (2003–2023)

(Το άρθρο βασίζεται σε αποδεδειγμένα ιστορικά γεγονότα και αποχαρακτηρισμένα έγγραφα. Οι εκτιμήσεις για το ισραηλινό οπλοστάσιο προέρχονται από αναλυτές του Στόκχολμης Διεθνούς Ερευνητικής Ομάδας - SIPRI).

---