Αναμένεται πιο εκρηκτική εξέλιξη καθώς η σύγκρουση Ισραήλ–Ιράν συνεχίζεται

By Liu Xin and Chen Zishuai

Published: Jun 18, 2025 11:26 PM

The Israeli Iron Dome air defense system fires to intercept missiles during an Iranian attack over Tel Aviv on June 18, 2025. Photo: VCG

Καθώς η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν εισήλθε στην έκτη της ημέρα την Τετάρτη, η κατάσταση παρουσίασε σημαντική κλιμάκωση, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν ολοένα και περισσότερα σημάδια άμεσης εμπλοκής, αυξάνοντας τον κίνδυνο περαιτέρω αναταραχής στην περιοχή.

Και οι δύο πλευρές έχουν εντείνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους την Τετάρτη, σύμφωνα με πολλαπλές δημοσιογραφικές πηγές. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) δήλωσαν πως εξαπέλυσαν νέο κύμα επιθέσεων εναντίον της Τεχεράνης τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, προειδοποιώντας κατοίκους ορισμένων περιοχών της πόλης να εγκαταλείψουν άμεσα. Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC) ανέφερε την ίδια μέρα ότι χρησιμοποιήθηκαν υπερηχητικοί πύραυλοι κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίθεσης στο Ισραήλ, σύμφωνα με τον Guardian.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ανάρτησε την Τετάρτη στην πλατφόρμα X/Twitter ότι «έχει πληροφορίες πως δύο εγκαταστάσεις εμπλουτισμού φυγοκέντρησης στο Ιράν, το εργαστήριο TESA Karaj και το Ερευνητικό Κέντρο Τεχεράνης, επλήγησαν. Και οι δύο τοποθεσίες τελούσαν υπό επιτήρηση και επαλήθευση της ΙΑΕΑ στο πλαίσιο της συμφωνίας JCPOA», αναφέρει η Jerusalem Post.

Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε σε ανακοίνωση που διαβάστηκε από παρουσιαστή στην κρατική τηλεόραση την Τετάρτη ότι η χώρα του δεν θα δεχθεί την έκκληση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για "άνευ όρων παράδοση", σύμφωνα με την Jerusalem Post.

Ο Χαμενεΐ ανέφερε, σύμφωνα με το BBC που επικαλείται την ιρανική κρατική τηλεόραση, πως «οι Αμερικανοί και όσοι γνωρίζουν την πολιτική αυτής της περιοχής καταλαβαίνουν ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ θα λειτουργήσει πλήρως σε βάρος τους και θα υποστούν πλήγμα».

Λίγο πριν από τις δηλώσεις του Χαμενεΐ, ο Τραμπ έγραψε σε ανάρτησή του στο Truth Social την Τρίτη (τοπική ώρα) ότι «οι ΗΠΑ γνωρίζουν τη θέση του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «οι ΗΠΑ δεν θα σκοτώσουν τον Χαμενεΐ — τουλάχιστον όχι προς το παρόν». Σε άλλη ανάρτηση έγραψε «UNCONDITIONAL SURRENDER» με όλα τα γράμματα κεφαλαία.

Ο Τραμπ συναντήθηκε με ανώτερους αξιωματούχους στον Λευκό Οίκο, στην αίθουσα επιχειρήσεων (Situation Room), για περίπου μιάμιση ώρα ώστε να συζητήσουν για τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, σύμφωνα με πολλά αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, όπως το CBS και το ABC News.

Όταν ζητήθηκε το σχόλιο της Κίνας για απειλές κατά κυρίαρχων κρατών ή των ηγετών τους, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών Γκουό Τζιακούν (Guo Jiakun) δήλωσε ότι η Κίνα ανησυχεί βαθύτατα για τη συνεχιζόμενη κρίση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και έχει εκφράσει τις σχετικές ανησυχίες της. «Αντιτιθέμεθα σε οποιαδήποτε ενέργεια παραβιάζει τους σκοπούς και τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και την κυριαρχία, ασφάλεια και εδαφική ακεραιότητα ενός κράτους. Η περαιτέρω κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή δεν εξυπηρετεί κανέναν», πρόσθεσε ο Γκουό.

«Η χώρα που έχει ιδιαίτερη επιρροή στο Ισραήλ οφείλει να διατηρεί δίκαιη και αντικειμενική στάση, να αναλάβει τις ευθύνες της και να διαδραματίσει θετικό και εποικοδομητικό ρόλο για την αποκλιμάκωση και την αποτροπή επέκτασης της σύγκρουσης», συμπλήρωσε.

---

Μεταβαλλόμενη ρητορική και στρατηγική των ΗΠΑ

Τις τελευταίες δύο ημέρες, παρατηρείται αλλαγή τόσο στη ρητορική όσο και στις ενέργειες των ΗΠΑ σε σχέση με τη σύγκρουση. Η στάση του Προέδρου Τραμπ μετατοπίστηκε από αόριστες εκκλήσεις για διαπραγμάτευση σε σαφώς πιο σκληρή στάση απέναντι στην Τεχεράνη, δήλωσε ο καθηγητής Λιου Ζονγκμίν (Liu Zhongmin) από το Ινστιτούτο Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Σαγκάης, στην Global Times.

Παράλληλα, οι ΗΠΑ προσαρμόζουν τη στρατιωτική τους παρουσία, ασκώντας μέγιστη διπλωματική πίεση, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν αποτρεπτική ισχύ, σημείωσε ο Λιου.

Σε σχετική αναφορά την Τρίτη, το CNN, επικαλούμενο δύο αξιωματούχους, υποστήριξε ότι ο Τραμπ «γίνεται όλο και πιο θετικός απέναντι στην ιδέα χρήσης αμερικανικών στρατιωτικών μέσων για να πληγούν οι ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις» και ότι απομακρύνεται από τη διπλωματική λύση.

Πρόσθετα μαχητικά αεροσκάφη και αεροσκάφη ανεφοδιασμού έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή. Την Τετάρτη, το Associated Press ανέφερε ότι το αεροπλανοφόρο USS Carl Vinson βρίσκεται στη Θάλασσα της Αραβίας, συνοδευόμενο από τέσσερα πολεμικά πλοία.

---

Συνέπειες πιθανής επίθεσης των ΗΠΑ

Αν οι ΗΠΑ πραγματοποιήσουν άμεση επίθεση κατά του Ιράν, θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες, δήλωσε ο Σουν Ντεγκάνγκ (Sun Degang), διευθυντής του Κέντρου Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Fudan, στην Global Times.
Ο ίδιος επεσήμανε ότι η τρέχουσα στάση ίσως αποσκοπεί περισσότερο σε στρατηγική και ψυχολογική αποτροπή.

Αν όμως το Ιράν οδηγηθεί στα άκρα, έχει επιλογές αντίδρασης, όπως το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ ή επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στον Περσικό Κόλπο — εξελίξεις που θα είναι εξαιρετικά δύσκολες για την Ουάσιγκτον να διαχειριστεί, δήλωσε ο Σουν.

---

Εκκένωση πολιτών και ανθρωπιστική διάσταση

Μέχρι στιγμής, με την ενεργή υποστήριξη γειτονικών χωρών, το Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας και η πρεσβεία της στην Τεχεράνη έχουν οργανώσει την απομάκρυνση 791 Κινέζων πολιτών από το Ιράν, σύμφωνα με τον Γκουό Τζιακούν. Άλλοι 1.000 και πλέον πολίτες βρίσκονται ακόμα σε διαδικασία μετεγκατάστασης και απομάκρυνσης.

Οι κινεζικές πρεσβείες και προξενεία σε γειτονικές χώρες όπως το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν έχουν στείλει ομάδες στα συνοριακά σημεία για να βοηθήσουν στη διέλευση και επιστροφή πολιτών. Παράλληλα, ορισμένοι Κινέζοι υπήκοοι έχουν ήδη απομακρυνθεί με ασφάλεια και από το Ισραήλ, δήλωσε ο εκπρόσωπος.

---

Γεωπολιτικά συμπεράσματα

Η περαιτέρω εξέλιξη της κατάστασης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ενέργειες των ΗΠΑ. Ισραήλ και Ιράν είναι κλειδωμένοι σε έναν αδιάλλακτο αγώνα, και η παρούσα κρίση συνδέεται άμεσα με τη χαοτική μεσανατολική πολιτική της Ουάσιγκτον, ιδιαίτερα με την αποτυχία της να περιορίσει το Ισραήλ, επισημαίνουν Κινέζοι αναλυτές.

Αν οι ΗΠΑ συνεχίσουν την κλιμάκωση κατά του Ιράν, ενδέχεται να τροφοδοτήσουν περαιτέρω την αντιπαράθεση και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμπλοκής — κάτι που, σύμφωνα με τον Λιου, ενθαρρύνει το ίδιο το Ισραήλ. Η ασταθής πολιτική των ΗΠΑ όχι μόνο αποδυναμώνει τη διαχείριση κρίσεων, αλλά και αυξάνει τον κίνδυνο για την ίδια τη χώρα.

«Ο κίνδυνος κλιμάκωσης αυξάνεται, κυρίως λόγω αβεβαιοτήτων — θα χτυπήσει το Ισραήλ τις πυρηνικές εγκαταστάσεις ή την ηγεσία του Ιράν; Θα επέμβουν οι ΗΠΑ; Μπορούν οι ιρανικές επιθέσεις να προκαλέσουν μαζικά θύματα;», δήλωσε ο Σουν, τονίζοντας ότι αν εμπλακεί η Ουάσιγκτον, η ιρανική αντίδραση θα μπορούσε να εξαπλωθεί ραγδαία, αυξάνοντας τον κίνδυνο ευρύτερου περιφερειακού πολέμου.

---