Κίνα και Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσουν μαζί τις παγκόσμιες προκλήσεις

Ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και τον Καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς την Πέμπτη και την Παρασκευή, αντίστοιχα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι δύο συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της 50ής επετείου των διπλωματικών σχέσεων Κίνας–ΕΕ, της 80ής επετείου της νίκης στον Παγκόσμιο Αντιφασιστικό Πόλεμο και των αυξανόμενων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η διεθνής οικονομική τάξη λόγω της ενίσχυσης του εμπορικού προστατευτισμού.

Του Jian Junbo¹
Δημοσίευση: 25 Μαΐου 2025, 09:08 μ.μ.

Ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και τον Καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς την Πέμπτη και την Παρασκευή, αντίστοιχα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι δύο συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της 50ής επετείου των διπλωματικών σχέσεων Κίνας–ΕΕ, της 80ής επετείου της νίκης στον Παγκόσμιο Αντιφασιστικό Πόλεμο και των αυξανόμενων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η διεθνής οικονομική τάξη λόγω της ενίσχυσης του εμπορικού προστατευτισμού.

Κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής του συνομιλίας με τον Πρόεδρο Μακρόν, ο Πρόεδρος Σι τόνισε ότι η Κίνα και η Γαλλία, ως δύο μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ανεξάρτητες μεγάλες χώρες, και ιδρυτές και οικοδόμοι της μεταπολεμικής διεθνούς τάξης, πρέπει να είναι αξιόπιστες, ανοιχτές και προοδευτικές δυνάμεις για τη διατήρηση της διεθνούς τάξης, την προώθηση της παγκόσμιας ανάπτυξης και την καθοδήγηση της πολυμερούς συνεργασίας. Στην πραγματικότητα, η έμφαση στο να είναι «αξιόπιστες, ανοιχτές και προοδευτικές» δυνάμεις έχει βαθιά σημασία για την καθοδήγηση της ομαλής και σταθερής ανάπτυξης των σχέσεων Κίνας–Γαλλίας και Κίνας–ΕΕ στο μέλλον, καθώς και για την από κοινού διαφύλαξη και προώθηση της παγκόσμιας σταθερότητας, προόδου και ευημερίας.

Πρώτον, είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί η υπάρχουσα διεθνής τάξη. Η σημερινή διεθνής τάξη βασίζεται στο σύστημα του ΟΗΕ και οι βασικές της αρχές είναι σαφείς: όλα τα μέλη οφείλουν να απέχουν στις διεθνείς τους σχέσεις από την απειλή ή χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους· οι διεθνείς υποθέσεις πρέπει να διέπονται από καθολικά αναγνωρισμένους κανόνες και το πνεύμα του διεθνούς δικαίου· και η κυρίαρχη ισότητα όλων των μελών πρέπει να γίνεται σεβαστή.

Ωστόσο, η τρέχουσα διεθνής τάξη αντιμετωπίζει σοβαρές διαταραχές. Ορισμένες χώρες δείχνουν μικρή εκτίμηση για την εξουσία του ΟΗΕ, καταχρώνται τα προνόμια του μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας για να υπονομεύσουν τη διεθνή συναίνεση και αποτυγχάνουν να σεβαστούν την κυριαρχία άλλων εθνών. Η Κίνα και η Ευρώπη αποτελούν βασικές δυνάμεις για την υπεράσπιση της μεταπολεμικής διεθνούς τάξης. Αντιμέτωπες με αυξανόμενες ενέργειες που απειλούν αυτήν την τάξη, οι δύο πλευρές έχουν την ευθύνη να την υπερασπιστούν – όχι μόνο ως τον καλύτερο τρόπο για να τιμήσουν εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους κατά τον πόλεμο, αλλά και για να διασφαλίσουν τη διαρκή παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα.

Δεύτερον, η ανοιχτή κοινωνία είναι απαραίτητη για την προώθηση της παγκόσμιας ανάπτυξης. Η οικονομική ευημερία τόσο της Κίνας όσο και των ευρωπαϊκών χωρών έχει θεμελιωδώς προέλθει από τη δέσμευσή τους στην ανοιχτότητα. Από τότε που η Κίνα ξεκίνησε την πολιτική της για άνοιγμα προς τον έξω κόσμο, η οικονομία της έχει μπει σε τροχιά ταχείας ανάπτυξης. Ως ανεπτυγμένη περιοχή, το εξωτερικό εμπόριο και οι επενδύσεις της Ευρώπης όχι μόνο ωφέλησαν άλλες χώρες αλλά συνέβαλαν και στη δική της μακροπρόθεσμη ευημερία.

Ωστόσο, η τρέχουσα διεθνής οικονομική τάξη που βασίζεται στην ανοιχτή κοινωνία υπονομεύεται σοβαρά από το μερκαντιλιστικό² σκεπτικό και τις προστατευτικές πολιτικές. Για παράδειγμα, η απερίσκεπτη έναρξη εμπορικών πολέμων από την Ουάσιγκτον εναντίον άλλων μεγάλων οικονομιών έχει αποτελέσει σοβαρή απειλή για την ομαλή αλληλεπίδραση της παγκόσμιας οικονομίας. Επιπλέον, η αβεβαιότητα της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον και το υποκείμενο μερκαντιλιστικό της πνεύμα θα συνεχίσουν να διαταράσσουν τη μελλοντική διεθνή οικονομική τάξη.

Ως οικονομίες δεσμευμένες στην ανοιχτότητα, η Κίνα και η Ευρώπη πρέπει να ανταποκριθούν από κοινού στον μονομερή προστατευτισμό και τον οικονομικό εξαναγκασμό. Αυτό περιλαμβάνει την αποκατάσταση της εξουσίας και της λειτουργικότητας του ΠΟΕ, την ενεργή προώθηση της ανοιχτή κοινωνία μεταξύ των μεγάλων διεθνών οικονομιών, την αμοιβαία στήριξη για τη δημιουργία εξωτερικών ζωνών ελεύθερου εμπορίου και την προώθηση ενός νέου γύρου οικονομικής παγκοσμιοποίησης με ακόμα πιο ανοιχτό προσανατολισμό.

Τέλος, η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί επειγόντως ενισχυμένη πολυμερή συνεργασία. Εδώ και καιρό, ο πολυμερής χαρακτήρας υπήρξε βασική αρχή που μοιράζονται η Κίνα και οι ευρωπαϊκές χώρες για την αντιμετώπιση διεθνών ζητημάτων. Ωστόσο, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ουάσιγκτον, ορισμένες δυνάμεις αποσύρθηκαν αυθαίρετα από σημαντικούς διεθνείς οργανισμούς και πολυμερείς μηχανισμούς, με αποτέλεσμα στασιμότητα ή σημαντικές προκλήσεις στις προσπάθειες παγκόσμιας διακυβέρνησης σε τομείς όπως η κλιματική αλλαγή, η μη διάδοση πυρηνικών όπλων, η επίλυση εμπορικών διαφορών, η εκπαίδευση και η ανάπτυξη ταλέντων.

Ως εκ τούτου, η Κίνα και οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να συνεργαστούν για την αποκατάσταση της εξουσίας των πολυμερών μηχανισμών – ιδίως του ΟΗΕ – σε μια περίοδο που αυτοί οι θεσμοί υπονομεύονται. Η αντίθεση στην μονομἐρια και τον ηγεμονισμό είναι ουσιαστική για τη διασφάλιση της παγκόσμιας σταθερότητας και την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων.

1. Ο συγγραφέας είναι Διευθυντής του Κέντρου Σινο-Ευρωπαϊκών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Fudan και αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκών Σπουδών της Σαγκάης. opinion@globaltimes.com.cn

2. Ο μερκαντιλισμός είναι μια οικονομική θεωρία και πρακτική που επικράτησε από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα, κυρίως στην Ευρώπη. Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία: Η ισχύς ενός κράτους εξαρτάται από την ποσότητα των πολύτιμων μετάλλων που διαθέτει (π.χ. χρυσό και ασήμι).
Για να ενισχύσει τα αποθέματά του, το κράτος πρέπει να επιδιώκει θετικό εμπορικό ισοζύγιο: να εξάγει περισσότερα από όσα εισάγει.
Το κράτος πρέπει να προωθεί την παραγωγή και τις εξαγωγές, ενώ περιορίζει τις εισαγωγές (μέσω δασμών και περιορισμών).

---