ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ: Η Χειρότερη Κρίση από το 1973 Σηματοδοτεί το Τέλος της Αμερικανικής Κυριαρχίας
Οι ηγεμόνες παλεύουν μέχρι το τέλος του κύκλου κυριαρχίας τους. [Η πτώση του δολαρίου] είναι η έκφραση αυτής της διαδικασίας.
Του Insider
Το αμερικανικό δολάριο κατέγραψε την μεγαλύτερη πτώση εξαμήνου από το 1973—καταρρέοντας κατά 10,8%—καθώς οι δομικές αδυναμίες της αμερικανικής οικονομίας ξεπερνούν τις προσωρινές διορθώσεις. Η κρίση, που εμπεριέχει ιστορικά αναλογίες αλλά και νέα χαρακτηριστικά, σηματοδοτεί μια αλλαγή εποχής στην παγκόσμια οικονομία: το τέλος της αμερικανικής ηγεμονίας.
Τι Συμβαίνει;
Η Κρίση του 1971 vs. Σήμερα:
Το 1971, ο πρόεδρος Νίξον απεκόπησε το δολάριο από τον χρυσό, γεγονός που γέννησε την αμερικανική χρηματοπιστωτική κυριαρχία. Σήμερα, η κατάρρευση του δολαρίου δεν είναι απλώς μια οικονομική διακύμανση, αλλά η αποδόμηση αυτού του συστήματος. Οι χώρες των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) έχουν ήδη δημιουργήσει εναλλακτικά συστήματα πληρωμών (π.χ., το BRICS Pay), μειώνοντας την εξάρτηση από το δολάριο.Τα Μοιραία Σφάλματα του Τραμπ:
Με το εθνικό χρέος να ξεπερνά τα 36 τρισ. δολάρια (128% του ΑΕΠ), οι ΗΠΑ δεν μπορούν πλέον να “σκεπάζουν” τα προβλήματα με την εκτύπωση χρήματος. Οι απεγνωσμένες απαιτήσεις του Τραμπ για μείωση επιτοκίων και οι εμπορικοί πόλεμοι (π.χ., με την Κίνα) όχι μόνο απέτυχαν να ανακόψουν την πτώση, αλλά και την επιτάχυναν, καταστρέφοντας την εμπιστοσύνη στο δολάριο.Δομική Καταστροφή:
Το στρατιωτικοχρηματοπιστωτικό σύμπλεγμα (deep state) έχει πανικοβληθεί. Προσπαθεί να ανακόψει την κρίση με πόλεμο (π.χ., στην Ουκρανία) και μαζική εκτύπωση χρήματος, αλλά αυτές οι μεθόδους απλώς διαιωνίζουν το πρόβλημα. Όπως αναφέρει ο οικονομολόγος Óscar Rojas του UNAM:
«Οι ηγεμόνες παλεύουν μέχρι το τέλος του κύκλου κυριαρχίας τους. [Η πτώση του δολαρίου] είναι η έκφραση αυτής της διαδικασίας.»
Τι Έρχεται: Η Νέα Τάξη Πραγμάτων
Η Επέκταση των BRICS:
Οι BRICS αντιπροσωπεύουν πλέον το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 25% του ΑΕΠ. Με την πρόσθεση νέων μελών (π.χ., Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος), δημιουργούν εναλλακτικά νομίσματα (π.χ., το ψηφιακό γουάν της Κίνας) και διαπραγματεύονται μεταξύ τους χωρίς δολάριο.Νομίσματα με Αντίκρισμα σε Χρυσό και Εμπορεύματα:
Χώρες όπως η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία προωθούν νομίσματα δεσμευμένα με φυσικούς πόρους, μειώνοντας την εξάρτηση από το δολάριο. Το πέσο της Αργεντινής έχει ήδη δεσμευτεί με το γιούαν, ενώ το ρούβλι στηρίζεται στον ενεργειακό τομέα.Ο Παγκόσμιος Νότος Παρακάμπτει το Δολάριο:
Το 30% των παγκόσμιων συναλλαγών του Παγκόσμιου Νότου (Ασία, Αφρική, Λατινική Αμερική) πραγματοποιείται ήδη χωρίς δολάριο. Η Ινδία και τα Εμιράτα χρησιμοποιούν το ρουπία-ντιρχάμ για το εμπόριο πετρελααίου, ενώ η Κίνα και η Βραζιλία διαπραγματεύονται σε γουάν-ρεάλ.
Η Γεωπολιτική Συνέπεια: Το Τέλος της Μονοπολικής Εξουσίας
Η κατάρρευση του δολαρίου δεν είναι απλώς μια οικονομική κρίση, αλλά η αρχή ενός νέου πολυπολικού κόσμου:
Η Ευρώπη ψάχνει εναλλακτικές (π.χ., ευρώ δεσμευμένο με άνθρακα).
Η Κίνα επενδύει στο ψηφιακό γουάν για να ελέγξει τις διεθνείς πληρωμές.
Η Ρωσία χρησιμοποιεί το ρούβλι-χρυσό για να παρακάμψει τις κυρώσεις.
Όπως αναφέρει ο Adam Tooze, ιστορικός της οικονομίας:
«Η εποχή του “αμερικανικού δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος” τελειώνει. Το ερώτημα είναι πώς θα προσαρμοστούν οι ΗΠΑ—και αν θα το κάνουν ειρηνικά.»
Το Μέλλον: Ένας Κόσμος Χωρίς Δολάριο;
Η πτώση του δολαρίου δεν σημαίνει απαραίτητα την εξαφάνισή του, αλλά την απώλεια της μονοπωλιακής του θέσης. Οι ΗΠΑ θα παραμείνουν σημαντική οικονομική δύναμη, αλλά χωρίς την ηγεμονία του παρελθόντος.
Για τον υπόλοιπο κόσμο, η μετάβαση σε ένα πολυπολικό οικονομικό σύστημα είναι αναπόφευκτη—και ήδη σε εξέλιξη. Όπως δείχνει η ιστορία, οι κρίσεις ανοίγουν το δρόμο για νέες τάξεις πραγμάτων. Το ερώτημα είναι πώς θα διαχειριστούν οι ΗΠΑ αυτήν την απώλεια της πρωτοκαθεδρίας τους—και αν θα επιλέξουν τη συνεργασία ή τη σύγκρουση.
Το άρθρο βασίζεται σε στοιχεία από διεθνείς οικονομικούς οίκους, δηλώσεις αξιωματούχων των BRICS και αναλύσεις ακαδημαϊκών.
