Η Σκιώδης Εξάρτηση της Βρετανικής Πυρηνικής Αποτροπής από τις ΗΠΑ

Του Βασίλη Αλφειώτη | 18 Ιουλίου 2025.

Το Trident, η «ανεξάρτητη» πυρηνική δύναμη του Ηνωμένου Βασιλείου, αποκαλύπτεται ως ένα πρόγραμμα βαθιά ενσωματωμένο στην αμερικανική στρατιωτική υποδομή.

Η Μυθολογία της Ανεξαρτησίας

Στην Βρετανἰα, το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων Trident βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Οι Συντηρητικοί υπόσχονται αναβάθμιση 100 δισεκατομμυρίων λιρών, ενώ το SNP, οι Πράσινοι και το Plaid Cymru ζητούν κατάργηση. Όμως, πίσω από τις κομματικές γραμμές κρύβεται μια άβολη αλήθεια: Το «ανεξάρτητο» πυρηνικό αποτρεπτικό του Ηνωμένου Βασιλείου δεν είναι πραγματικά ανεξάρτητο.

Η Ανατομία της Εξάρτησης

🔸 Ενοικιαζόμενοι Πύραυλοι: Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν κατέχει τους πυραύλους Trident—τους νοικιάζει από τις ΗΠΑ.
🔸 Συντήρηση στις ΗΠΑ: Τα βρετανικά υποβρύχια πρέπει να επισκέπτονται την αμερικανική ναυτική βάση στο Kings Bay της Τζώρτζια , για συντήρηση ή επανεξοπλισμό.
🔸 Δοκιμές υπό Αμερικανική Επίβλεψη: Οι δοκιμές πυρηνικών όπλων πραγματοποιούνται στις εγκαταστάσεις των ΗΠΑ στο Cape Canaveral στη Φλόριντα.
🔸 Τεχνολογία Made in USA: Κρίσιμα συστατικά—όπως πολεμικές κεφαλές, συστήματα πλοήγησης και λογισμικό—παρέχονται από αμερικανικές εταιρείες όπως η Lockheed Martin.
🔸 Ιδιωτική Διαχείριση: Το Atomic Weapons Establishment (AWE), που είναι υπεύθυνο για το βρετανικό πυρηνικό οπλοστάσιο, λειτουργεί από μια κοινοπραξία που περιλαμβάνει αμερικανικά συμφέροντα.

Η Λογική της Επιχειρησιακής Ανεξαρτησίας

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επιμένει ότι τα υποβρύχια Trident είναι «επιχειρησιακά ανεξάρτητα», υπό τον πλήρη έλεγχο του Πρωθυπουργού. Ο Thomas Karako από το CSIS ισχυρίζεται: «Η επιχειρησιακή ανεξαρτησία είναι το πιο σημαντικό. Το ότι το αυτοκίνητό μου κατασκευάστηκε στην Ιαπωνία δεν σημαίνει ότι δεν είναι δικό μου.»

Ωστόσο, οι κριτικοί αμφισβητούν αυτή την άποψη. Ο Ted Seay από το BASIC τονίζει: «Δεν υπάρχει κανένα αποκλειστικά βρετανικό στοιχείο στο σύστημα. Αν οι ΗΠΑ τραβήξουν την πρίζα, το Trident θα καταστεί άχρηστο—τα υποβρύχια θα γίνουν ακριβά, υποθαλάσσια μνημεία.»

Πολιτικές και Γεωπολιτικές Συνέπειες

🔸 Η Σκιά του Ιράκ: Η εισβολή του 2003 εξακολουθεί να πλανάται, με τον αρχηγό των Εργατικών Ed Miliband να δηλώνει: «Πρέπει να μάθουμε από το Ιράκ. Το εθνικό μας συμφέρον συχνά συμπίπτει με αυτό των ΗΠΑ, αλλά όχι πάντα.»
🔸 Η "Ειδική Σχέση": Παρά τους επαινετικούς λόγους (ο Obama χαρακτήρισε τον Cameron ως «σπουδαίο φίλο»), έγγραφα της Γερουσίας των ΗΠΑ αποκαλύπτουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο «δεν θεωρείται κεντρικά σχετικό» σε όλες τις αμερικανικές προτεραιότητες.
🔸 Στρατηγική Αβεβαιότητα: Η συμφωνία αμοιβαίας άμυνας του 1958, η οποία επιτρέπει τη συνεργασία στον πυρηνικό τομέα, ανανεώνεται σιωπηρά κάθε δέκα χρόνια—η τελευταία ανανέωση το 2014 έγινε χωρίς κοινοβουλευτική ψηφοφορία.

Η Αναπόφευκτη Διλήμματα

Για τους υποστηρικτές του Trident, το πρόγραμμα διασφαλίζει μια θέση στο «τραπέζι των ισχυρών». Για τους επικριτές, αποτελεί συμβολή στην αμερικανική κυριαρχία. Ο Peter Burt από το NIS σημειώνει: «Η κυβέρνηση αποφεύγει να συζητήσει την έλλειψη ανεξαρτησίας επειδή είναι φθηνότερο να αγοράζουμε αμερικανική τεχνολογία παρά να επενδύουμε σε δική μας έρευνα.»

Επίλογος: Η Εικονική Ανεξαρτησία

Η πυρηνική αποτροπή του Ηνωμένου Βασιλείου παραμένει ένα πολιτικό σύμβολο, αλλά η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη. Ενώ ο Πρωθυπουργός μπορεί θεωρητικά να πατήσει το κόκκινο κουμπί χωρίς αμερικανική έγκριση, η υποδομή, η τεχνολογία και η συντήρηση είναι βαθιά ενσωματωμένες στην αμερικανική στρατιωτική μηχανή. Καθώς οι εκλογές πλησιάζουν, το ερώτημα παραμένει: Μπορεί μια δύναμη να θεωρείται «ανεξάρτητη» αν η ικανότητά της να καταστρέψει βασίζεται στην ανοχή μιας άλλης χώρας;

Η ειρωνεία του Trident είναι ότι η επιβίωση του Ηνωμένου Βασιλείου ως πυρηνικής δύναμης εξαρτάται από την εγγύηση μιας άλλης χώρας—ακριβώς την κατάσταση που η αποτροπή υποτίθεται ότι αποτρέπει.

---